Tình trạng xe ô tô bị cạ gầm không còn xa lạ với nhiều người lái xe, đặc biệt là tại Việt Nam nơi hạ tầng giao thông đôi khi còn nhiều bất cập với các gờ giảm tốc, vỉa hè cao hay những đoạn đường gồ ghề. Việc gầm xe bị va quệt hay cọ xát vào chướng ngại vật tưởng chừng như đơn giản nhưng thực tế có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho chiếc xe của bạn. Câu hỏi đặt ra là: xe ô tô bị cạ gầm có sao không và mức độ ảnh hưởng của nó đến phương tiện là như thế nào? Bài viết này sẽ làm rõ những nguy cơ tiềm ẩn và cung cấp các giải pháp hiệu quả để phòng tránh và xử lý tình trạng này, giúp bạn bảo vệ chiếc xe và đảm bảo an toàn khi di chuyển.
Xe ô tô bị cạ gầm: Những hậu quả tiềm ẩn không thể xem thường
Khi gầm xe ô tô bị cạ, lực tác động trực tiếp lên phần dưới của xe, nơi tập trung nhiều bộ phận quan trọng nhưng thường ít được chú ý. Mức độ nghiêm trọng của hậu quả phụ thuộc vào lực va chạm, tốc độ xe, và vị trí bị cạ. Dù là va chạm nhẹ hay mạnh, nếu tình trạng này lặp lại nhiều lần, nó có thể gây ra những hư hỏng tích lũy, ảnh hưởng đến hiệu suất vận hành và thậm chí là an toàn của xe.
Hư hỏng trục lái và hệ thống lái
Một trong những bộ phận dễ bị tổn thương khi gầm xe bị cạ mạnh là trục lái. Lực va đập có thể làm cong vênh hoặc lõm trục lái. Trục lái bị hư hỏng trực tiếp ảnh hưởng đến khả năng giữ thẳng hướng và cân bằng của xe khi di chuyển. Điều này không chỉ gây khó chịu cho người lái mà còn tiềm ẩn nguy cơ mất lái, đặc biệt ở tốc độ cao hoặc khi vào cua. Ngoài ra, các va chạm dưới gầm cũng có thể gây hư hỏng các khớp nối trong hệ thống lái, như khớp chữ U, dẫn đến hiện tượng xe phát ra tiếng động bất thường và rung lắc rõ rệt khi bạn điều khiển xe.
Trục lái ô tô bị lõm hoặc cong vênh do cạ gầm xe
Ảnh hưởng đến lớp sơn chống gỉ và khung gầm
Các nhà sản xuất xe ô tô thường phủ một lớp sơn đặc biệt hoặc vật liệu chống ăn mòn dưới gầm xe. Lớp phủ này đóng vai trò như một rào chắn bảo vệ khung gầm khỏi sự tấn công của nước, muối, bùn đất và các hóa chất khác trên đường, từ đó ngăn ngừa quá trình oxy hóa và gỉ sét. Khi xe ô tô bị cạ gầm thường xuyên, lớp sơn bảo vệ này sẽ bị trầy xước, bong tróc, để lộ phần kim loại bên dưới. Theo thời gian, phần kim loại tiếp xúc trực tiếp với môi trường sẽ bắt đầu bị ăn mòn, dẫn đến gỉ sét. Gỉ sét không chỉ làm giảm tuổi thọ của khung gầm mà còn có thể lan rộng, gây suy yếu cấu trúc xe và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn.
Suy giảm hiệu suất hệ thống treo
Hệ thống treo là bộ phận chịu trách nhiệm hấp thụ xung lực từ mặt đường, giữ cho bánh xe luôn tiếp xúc với mặt đường và mang lại cảm giác lái êm ái, ổn định. Khi gầm xe bị va chạm liên tục, các thành phần của hệ thống treo như ống lót, rotuyn, và các khớp nối sẽ chịu áp lực lớn và có thể bị mòn hoặc hư hỏng sớm. Hệ thống treo bị suy yếu sẽ khiến xe không còn vận hành ổn định, giảm khả năng bám đường, và gây ra tiếng ồn khó chịu. Tình trạng nặng hơn có thể dẫn đến mất khả năng kiểm soát xe khi vào cua gấp hoặc di chuyển trên địa hình xấu, gây nguy hiểm trực tiếp cho người lái và hành khách.
Hệ thống treo xe ô tô bị hỏng do va chạm gầm liên tục
Hư hỏng giảm xóc, ốp bảo vệ và tấm chắn gầm
Bộ phận giảm xóc (phuộc nhún) là một phần quan trọng của hệ thống treo, giúp dập tắt dao động của thân xe. Các tấm ốp bảo vệ và tấm chắn gầm được thiết kế để che chắn và bảo vệ các bộ phận nhạy cảm bên trong động cơ, hộp số và các đường ống dẫn nhiên liệu/dầu. Việc xe ô tô bị cạ gầm thường xuyên sẽ làm mòn, nứt, vỡ hoặc biến dạng các chi tiết này. Giảm xóc bị hư hỏng sẽ khiến xe bị xóc nảy dữ dội, ảnh hưởng đến sự thoải mái và khả năng kiểm soát tay lái, đặc biệt khi đi nhanh qua các đoạn đường không bằng phẳng. Các tấm ốp bảo vệ bị hư hỏng sẽ mất đi chức năng che chắn, khiến các bộ phận bên trong dễ bị tấn công bởi bụi bẩn, nước và các va chạm khác, dẫn đến hư hỏng nặng hơn. Việc kiểm tra định kỳ các bộ phận dưới gầm là rất quan trọng để phát hiện sớm hư hỏng. Bạn có thể tìm hiểu thêm các dịch vụ bảo dưỡng xe tại toyotaokayama.com.vn.
Sai lệch góc đặt bánh xe: Camber và Toe
Va chạm mạnh dưới gầm xe, đặc biệt là vào các thành phần kết nối với hệ thống treo và bánh xe, có thể làm sai lệch các góc đặt bánh xe quan trọng như góc Camber (độ nghiêng của bánh xe theo chiều dọc) và góc Toe (độ chụm/xòe của bánh xe nhìn từ trên xuống). Khi các góc này bị lệch chuẩn, tải trọng và lực ma sát tác động lên lốp xe sẽ không đều. Hậu quả trực tiếp là lốp xe bị mòn không đều, một mặt có thể mòn nhanh hơn mặt còn lại hoặc mòn ở rìa ngoài/trong. Điều này không chỉ làm giảm tuổi thọ của lốp, gây tốn kém chi phí thay lốp sớm mà còn ảnh hưởng đến khả năng bám đường, độ ổn định khi lái và thậm chí làm tăng mức tiêu hao nhiên liệu.
Lốp xe ô tô mòn không đều do lệch góc camber và góc chụm
Nguy cơ rò rỉ các loại dầu/dung dịch
Dưới gầm xe là nơi tập trung nhiều đường ống dẫn dầu, bình chứa dầu (như thùng dầu trợ lực lái, bình dầu hộp số), và các chi tiết như đáy cacte dầu động cơ, vỏ hộp số, vỏ vi sai. Khi gầm xe bị cạ mạnh, các va đập có thể làm thủng, nứt vỡ các chi tiết này hoặc làm lỏng các chốt nối, gioăng đệm. Điều này dẫn đến tình trạng rò rỉ các loại dầu bôi trơn hoặc dung dịch quan trọng ra bên ngoài. Rò rỉ dầu/dung dịch có thể khiến các bộ phận hoạt động thiếu bôi trơn, tăng ma sát, gây nóng máy và hao mòn nhanh chóng, thậm chí là kẹt hoặc hỏng hóc hoàn toàn. Nghiêm trọng hơn, rò rỉ các chất lỏng dễ cháy như dầu động cơ hoặc nhiên liệu có thể tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao khi tiếp xúc với các bộ phận nóng dưới gầm xe.
Dầu nhớt rò rỉ từ gầm xe ô tô bị va đập
Các biện pháp khắc phục và phòng tránh tình trạng cạ gầm ô tô
Để hạn chế tối đa những rủi ro và hư hỏng tiềm ẩn do xe ô tô bị cạ gầm gây ra, chủ xe cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa và biết cách xử lý khi tình huống xảy ra. Dưới đây là một số giải pháp hiệu quả mà bạn có thể áp dụng.
Kỹ thuật lái xe lên xuống dốc/vỉa hè đúng cách
Một trong những tình huống dễ khiến xe bị cạ gầm nhất là khi di chuyển lên xuống các đoạn dốc cao, gờ giảm tốc lớn hoặc vỉa hè. Thay vì đi thẳng vuông góc, kỹ thuật lái xe theo đường chéo (hoặc đi xéo) có thể giúp tăng khoảng trống gầm xe và giảm nguy cơ va chạm.
Khi lên dốc hoặc vỉa hè: Quan sát kỹ tình hình giao thông. Giảm tốc độ tối đa và lái xe theo hướng chéo một góc nhỏ so với gờ. Cho một bánh trước lên trước, khi bánh này đã lên được bề mặt phẳng, từ từ đánh lái để bánh trước còn lại lên theo. Sau đó, điều chỉnh tay lái để đưa toàn bộ thân xe lên. Việc đi chéo giúp xe tiếp cận dốc/gờ ở một góc nghiêng nhỏ hơn, làm giảm áp lực lên gầm xe so với việc đi thẳng.
Khi xuống dốc hoặc vỉa hè (khi lùi): Giữ thẳng vô lăng và lùi từ từ để hai bánh sau lên bề mặt nghiêng trước, sau đó đẩy nhẹ ga để đưa cả hai bánh sau lên mặt phẳng. Tiếp theo, đánh lái nghiêng sang một bên và điều khiển xe đi chéo, đưa một phần bánh trước xuống trước. Khi bánh xe đã xuống lưng chừng, tiếp tục điều chỉnh để bánh còn lại xuống theo, sau đó trả lái thẳng để đưa toàn bộ xe xuống an toàn. Kỹ thuật này đòi hỏi sự cẩn trọng và luyện tập để thành thạo.
Hình minh họa kỹ thuật lái xe ô tô lên xuống vỉa hè theo đường chéo
Nâng cấp hệ thống treo với phuộc điều chỉnh độ cao
Đối với một số dòng xe có gầm thấp hoặc người dùng thường xuyên phải di chuyển trên những cung đường xấu, việc xe ô tô bị cạ gầm trở thành vấn đề nan giải. Hệ thống treo nguyên bản thường có độ cao cố định. Giải pháp hiệu quả trong trường hợp này là cân nhắc nâng cấp lên các loại phuộc (giảm xóc) có chức năng điều chỉnh độ cao thân xe, điển hình là phuộc hiệu năng (coilovers). Loại phuộc này cho phép người dùng tùy chỉnh linh hoạt độ cao của gầm xe trong một phạm vi nhất định (thường từ 2-3 cm). Bằng cách nâng cao gầm xe lên một chút, khoảng sáng gầm sẽ tăng lên, giảm đáng kể nguy cơ va quệt. Ngoài ra, phuộc hiệu năng thường đi kèm khả năng điều chỉnh độ cứng/mềm giảm chấn, giúp cải thiện cảm giác lái và sự ổn định của xe trên nhiều điều kiện đường sá khác nhau.
Lưu ý khi di chuyển và kiểm tra định kỳ
Ngoài kỹ thuật lái xe, sự chú ý của người lái đóng vai trò quan trọng trong việc phòng tránh cạ gầm. Luôn quan sát kỹ mặt đường, đặc biệt là khi đi vào những khu vực lạ, đường đang sửa chữa, hoặc qua các gờ giảm tốc. Cẩn thận khi đỗ xe gần vỉa hè hoặc di chuyển trong các bãi đỗ xe ngầm có dốc cao. Sau khi xe bị cạ gầm (dù nhẹ), nên dành thời gian kiểm tra sơ bộ bằng mắt thường các bộ phận dưới gầm nếu có thể. Đặc biệt, việc kiểm tra và bảo dưỡng gầm xe định kỳ tại các gara uy tín là cực kỳ quan trọng. Các kỹ thuật viên sẽ kiểm tra toàn diện tình trạng khung gầm, hệ thống treo, hệ thống ống xả, và các đường ống dẫn dầu/nhiên liệu để phát hiện sớm các dấu hiệu hư hỏng (nứt, vỡ, cong vênh, rò rỉ) và đưa ra biện pháp khắc phục kịp thời trước khi những hư hỏng nhỏ trở nên nghiêm trọng.
Kết luận
Tình trạng xe ô tô bị cạ gầm có sao không? Câu trả lời là có, và những hậu quả tiềm ẩn có thể từ trầy xước thẩm mỹ đến hư hỏng các bộ phận quan trọng như trục lái, hệ thống treo, giảm xóc, và thậm chí là gây rò rỉ dầu, ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn và chi phí bảo dưỡng. Hiểu rõ những nguy cơ này giúp người lái nâng cao ý thức phòng tránh. Bằng cách áp dụng kỹ thuật lái xe cẩn thận qua chướng ngại vật, cân nhắc các giải pháp nâng cấp phù hợp như phuộc điều chỉnh độ cao nếu cần, và đặc biệt là thực hiện kiểm tra, bảo dưỡng gầm xe định kỳ, bạn có thể bảo vệ chiếc xe của mình khỏi những hư hại không đáng có và đảm bảo trải nghiệm lái xe an toàn, bền bỉ.
