Việc đảm bảo an toàn giao thông đường bộ luôn là ưu tiên hàng đầu, và các quy định về giới hạn thời gian lái xe ô tô không quá bao nhiêu là một yếu tố then chốt giúp ngăn ngừa tai nạn do mệt mỏi. Hiện tại, Bộ Công an đang chủ trì quá trình rà soát và đề xuất sửa đổi nhiều văn bản pháp luật quan trọng, trong đó có những nội dung ảnh hưởng trực tiếp đến giới hạn thời gian hoạt động của người lái xe. Bài viết này sẽ đi sâu vào những đề xuất thay đổi này và bối cảnh liên quan, nhằm cung cấp thông tin toàn diện và hữu ích cho người đọc, đặc biệt là những ai quan tâm đến lĩnh vực vận tải và an toàn giao thông tại Việt Nam.
Bối cảnh tổng thể việc rà soát và sửa đổi các văn bản pháp luật
Hoạt động rà soát và đề xuất sửa đổi các văn bản pháp luật lần này xuất phát từ sự thay đổi trong cơ cấu tổ chức bộ máy của Bộ Công an, vốn đang hoạt động theo mô hình mới và tiếp nhận nhiều chức năng, nhiệm vụ mới. Đồng thời, một số cơ quan, đoàn thể khác trong hệ thống chính trị liên quan đến hoạt động của lực lượng Công an nhân dân cũng có sự điều chỉnh.
Theo tờ trình, sự thay đổi này đòi hỏi cần phải rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật liên quan để đảm bảo tính phù hợp và hiệu quả hoạt động. Tổng cộng có 10 luật thuộc lĩnh vực quản lý hành chính có liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của lực lượng Công an nhân dân được đưa vào diện xem xét sửa đổi, bổ sung.
Các luật nằm trong danh sách rà soát bao gồm: Luật Cảnh vệ, Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam, Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam, Luật Cư trú, Luật Căn cước, Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở, Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, Luật Đường bộ, Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ, cùng Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ.
Đề xuất sửa đổi quy định về thời gian lái xe ô tô
Một trong những điểm đáng chú ý trong đợt rà soát này là đề xuất sửa đổi khoản 1 Điều 64 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ liên quan đến thời gian lái xe ô tô không quá bao lâu. Theo Bộ Công an, quy định hiện hành về giới hạn thời gian lái xe đang đối mặt với một số vướng mắc trong thực tiễn.
Cụ thể, đề xuất tập trung vào việc bãi bỏ quy định về thời gian lái xe ô tô không quá 48 giờ trong một tuần. Thay vào đó, thời gian làm việc của người lái xe trong một tuần sẽ được thực hiện theo quy định của Bộ luật Lao động. Đây là một sự thay đổi lớn, nhằm đồng bộ hóa các quy định về lao động và vận tải.
Tuy nhiên, đề xuất vẫn giữ nguyên hai giới hạn quan trọng khác: thời gian lái xe ô tô không quá 10 giờ trong một ngày và thời gian lái xe liên tục không quá 04 giờ. Những giới hạn này được xem là cần thiết để đảm bảo người lái xe có đủ thời gian nghỉ ngơi, tránh tình trạng mệt mỏi gây nguy hiểm khi tham gia giao thông.
Lý do đằng sau đề xuất này được Bộ Công an nêu rõ là dựa trên kiến nghị từ Hiệp hội vận tải và các doanh nghiệp kinh doanh vận tải. Họ cho rằng quy định hiện hành về thời gian lái xe trong tuần và thời gian lái xe liên tục chưa hoàn toàn phù hợp với quy định chung của một số quốc gia trong khu vực, gây khó khăn cho hoạt động vận tải và việc bố trí lái xe của các doanh nghiệp.
Phân loại và quy định đối với phương tiện giao thông thông minh
Bên cạnh những thay đổi về thời gian lái xe ô tô không quá, dự án luật cũng đề cập đến vấn đề phân loại và quản lý phương tiện giao thông thông minh, tức là xe không người lái hoặc có khả năng tự động hóa cao. Đề xuất sửa đổi, bổ sung khoản 4 Điều 34 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ để định nghĩa rõ hơn về loại phương tiện này.
Theo định nghĩa được đề xuất, phương tiện giao thông thông minh là xe cơ giới cho phép tự động hóa toàn bộ hoạt động điều khiển phương tiện, xác định lộ trình và xử lý tình huống khi tham gia giao thông đường bộ. Để làm rõ hơn, Bộ Công an phân loại phương tiện giao thông thông minh thành 5 cấp độ dựa trên tiêu chuẩn quốc tế ISO/SAE PAS 22736:2021.
Các xe thuộc cấp độ 1, 2, 3 được gọi là xe cơ giới tự động hóa một phần, chỉ hỗ trợ hoặc trợ giúp người lái trong một số điều kiện nhất định. Ngược lại, xe ở cấp độ 4, 5 là xe cơ giới tự động hóa toàn bộ, có khả năng tự vận hành hoàn toàn.
Hiện nay, nhiều mẫu xe ô tô con tầm trung và cao cấp tại Việt Nam đã được trang bị các chức năng hỗ trợ người lái đạt cấp độ 1 và tiệm cận cấp độ 2. Theo quy định hiện hành (khoản 3 Điều 35 của Luật), nếu các xe này được xếp vào nhóm phương tiện giao thông thông minh thì sẽ phải cấp phép hoạt động, điều này là không cần thiết vì chúng vẫn cần có sự điều khiển của con người.
Bộ Công an đề xuất rằng đối với các xe cơ giới tự động hóa một phần (cấp độ 1-3), về cơ bản chỉ là chức năng hỗ trợ, không thay thế hoàn toàn người lái và phù hợp với điều kiện giao thông hiện tại của Việt Nam. Do đó, không cần thiết phải hạn chế hay cấp phép hoạt động loại xe này.
Tuy nhiên, đối với các xe cơ giới tự động hóa toàn bộ (cấp độ 4-5), tình hình lại khác. Trên thế giới, loại xe này vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm hạn chế và chưa phổ biến rộng rãi. Xét điều kiện giao thông phức tạp tại Việt Nam, xe tự động hóa toàn bộ hiện chưa phù hợp và tiềm ẩn nguy cơ tai nạn cao. Do đó, Bộ Công an đề xuất cần phải hạn chế và bắt buộc cấp phép hoạt động đối với các xe loại này, bao gồm cả các xe chạy thử nghiệm phục vụ nghiên cứu phát triển có nhu cầu tham gia giao thông đường bộ. Quý độc giả có thể tìm hiểu thêm các kiến thức chuyên sâu về xe ô tô và các quy định liên quan tại toyotaokayama.com.vn.
Những đề xuất này cho thấy nỗ lực của các cơ quan quản lý trong việc cập nhật và điều chỉnh khung pháp lý để phù hợp hơn với thực tiễn phát triển của hoạt động vận tải và công nghệ phương tiện, đồng thời vẫn đặt yếu tố an toàn giao thông lên hàng đầu. Việc bỏ giới hạn thời gian lái xe ô tô không quá 48 giờ/tuần nhưng giữ lại giới hạn hàng ngày và liên tục được kỳ vọng sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp vận tải trong việc tổ chức lịch trình, đồng thời vẫn kiểm soát được tình trạng mệt mỏi tức thời của người lái.
