Trong bối cảnh thế giới đang ngày càng chú trọng đến việc bảo vệ môi trường và giảm thiểu lượng khí thải carbon, vấn đề xử lý lốp xe ô tô đã qua sử dụng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Hàng triệu tấn lốp thải ra môi trường mỗi năm không chỉ gây ô nhiễm nghiêm trọng mà còn lãng phí nguồn tài nguyên quý giá. Tái chế lốp xe ô tô chính là giải pháp hữu hiệu, biến chất thải thành nguyên liệu hoặc sản phẩm mới, góp phần quan trọng vào việc xây dựng một nền kinh tế tuần hoàn và giảm thiểu tác động tiêu cực đến hành tinh.
Tái chế lốp xe ô tô là quá trình thu gom, xử lý và chuyển hóa lốp xe không còn sử dụng thành các vật liệu hoặc sản phẩm mới có giá trị. Thay vì kết thúc vòng đời tại bãi chôn lấp hoặc bị đốt bỏ – những phương pháp gây ô nhiễm đất, nước và không khí – lốp xe được đưa vào các quy trình tái chế hiện đại. Mục tiêu cốt lõi của hoạt động này là giảm thiểu rác thải, bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và giảm lượng khí thải carbon trong toàn bộ chuỗi cung ứng của ngành công nghiệp lốp xe. Việc thúc đẩy tái chế lốp xe mang lại lợi ích đáng kể về cả môi trường lẫn kinh tế, đồng thời phù hợp với các mục tiêu phát triển bền vững của nhiều quốc gia và doanh nghiệp trên thế giới.
Thị trường tái chế lốp xe ô tô bao gồm các hoạt động thu gom, phân loại, xử lý và chế biến lốp xe đã qua sử dụng để tạo ra các sản phẩm tái chế. Sự phát triển của thị trường này là phản ứng trực tiếp trước những thách thức môi trường và kinh tế do việc thải bỏ lốp xe gây ra. Thị trường tái chế lốp xe ô tô đóng vai trò thiết yếu trong việc giải quyết các vấn đề môi trường liên quan đến chất thải lốp xe, đồng thời tạo ra cơ hội việc làm và thúc đẩy các hoạt động bền vững trong các ngành công nghiệp như ô tô và xây dựng. Khi nhận thức về môi trường ngày càng tăng, thị trường này được dự báo sẽ tiếp tục mở rộng, tạo điều kiện cho sự đổi mới và phát triển các sản phẩm thân thiện hơn với môi trường.
Tái chế lốp xe ô tô giúp giảm phát thải và tiết kiệm năng lượng trong sản xuất lốp mới.
Trên phạm vi toàn cầu, thị trường tái chế lốp xe ô tô đang chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ. Theo một nghiên cứu, khu vực Châu Á – Thái Bình Dương hiện là thị trường lớn nhất, chiếm 38,14% vào năm 2023 với giá trị 2,16 tỷ USD và dự kiến đạt 3,05 tỷ USD vào năm 2033, tăng trưởng 3,52% mỗi năm từ 2024 đến 2033. Sự tăng trưởng kinh tế và công nghiệp nhanh chóng tại khu vực này đã kéo theo tỷ lệ sở hữu và tiêu thụ lốp xe cao hơn, dẫn đến nhu cầu xử lý và tái chế lốp xe ô tô có trách nhiệm ngày càng lớn. Nhiều quốc gia ở Châu Á – Thái Bình Dương đã ban hành các quy định và sáng kiến khuyến khích tái chế, thúc đẩy sự phát triển của thị trường.
Châu Âu được đánh giá là khu vực có tốc độ mở rộng nhanh nhất. Khu vực này nổi tiếng với các quy định môi trường và tiêu chuẩn quản lý chất thải nghiêm ngặt. Khung pháp lý chặt chẽ này đặc biệt khuyến khích các hoạt động xử lý và tái chế lốp xe ô tô một cách có trách nhiệm. Các quốc gia Châu Âu cũng đặt ra các mục tiêu phát triển bền vững đầy tham vọng, bao gồm giảm thiểu chất thải và bảo tồn tài nguyên, mà hoạt động tái chế lốp xe hoàn toàn phù hợp bằng cách tái sử dụng vật liệu cao su và thép. Trong khi đó, thị trường tái chế lốp xe ô tô tại Bắc Mỹ cũng đóng vai trò quan trọng trong ngành quản lý chất thải, tập trung vào việc tái sử dụng lốp xe đã qua sử dụng để tạo ra các vật liệu và sản phẩm có giá trị gia tăng, giảm thiểu tác động môi trường.
Thị trường tái chế lốp xe ô tô tại Châu Á – Thái Bình Dương đang có quy mô lớn và dự kiến tăng trưởng trong tương lai.
Tại Việt Nam, vấn đề xử lý và tái chế lốp xe ô tô cũng đang nhận được sự quan tâm lớn. Chính phủ đã ban hành Nghị định 08/2022/NĐ-CP, áp dụng trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) đối với lốp xe từ năm 2024. Theo quy định này, các doanh nghiệp sản xuất và nhập khẩu lốp phải có trách nhiệm tái chế một tỷ lệ nhất định khối lượng lốp xe đã bán ra thị trường. Cụ thể, giai đoạn 2024-2026, tỷ lệ tái chế bắt buộc là 5% tổng khối lượng, và tỷ lệ này sẽ tăng dần trong các giai đoạn tiếp theo.
Quy định EPR tạo ra cả thách thức lẫn cơ hội cho các doanh nghiệp lốp xe hoạt động tại Việt Nam. Các hãng lốp hàng đầu thế giới như Bridgestone và Michelin, vốn đã có mặt tại Việt Nam, đang tích cực phát triển các giải pháp riêng để đáp ứng yêu cầu này và hướng tới mục tiêu bền vững hơn. Michelin đã công bố rằng lốp xe thương mại của hãng hiện chứa tới 30% vật liệu sinh học và tái chế, với kế hoạch tăng lên 40% vào năm 2030 và đạt 100% vào năm 2050. Hãng cũng đã bắt đầu sử dụng nguyên liệu trấu trong sản xuất lốp xe từ năm 2023.
Trong khi đó, Bridgestone Việt Nam cũng đang có những hành động cụ thể. Công ty này cho biết tính đến giữa tháng 12/2024 đã thu gom được 1004 tấn lốp xe đã qua sử dụng, vượt mục tiêu đề ra là 855 tấn, đạt 117%. Lốp xe phế thải sau khi thu gom được các đơn vị đối tác của Bridgestone thực hiện tái chế, chưng cất thành dầu, biến chất thải thành năng lượng có ích. Tái chế lốp xe ô tô không chỉ là tuân thủ quy định mà còn là một bước đi quan trọng trong chiến lược phát triển bền vững của Bridgestone.
Lốp xe ô tô phế thải sau khi thu gom được tái chế chưng cất thành dầu, một hình thức tái chế lốp xe ô tô hiệu quả.
Bridgestone cũng đang mở rộng hợp tác với các đối tác tái chế, nhà bán lẻ và nhà phân phối để xây dựng mạng lưới thu gom lốp xe trên toàn quốc, nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của việc tái chế. Hãng cũng tích hợp các yếu tố thân thiện với môi trường vào mọi giai đoạn chuỗi giá trị, từ sản xuất đến xử lý cuối vòng đời sản phẩm. Để giảm phát thải trong sản xuất, Bridgestone áp dụng công nghệ tiên tiến nhằm tiết kiệm tài nguyên và giảm ô nhiễm, như sử dụng lò hơi sinh khối và vật liệu tuần hoàn. Tập đoàn này cam kết cắt giảm lượng khí nhà kính trong toàn bộ chuỗi giá trị của mình.
Ngoài ra, Bridgestone còn phát triển các dòng lốp tiên tiến với công nghệ giúp giảm lực cản lăn (như công nghệ Enliten), giúp xe tiêu hao ít nhiên liệu hơn và giảm phát thải khí CO2. Công nghệ Enliten tối ưu hóa trọng lượng lốp, giảm lực cản lăn mà vẫn đảm bảo độ bền, độ bám và an toàn, kéo dài tuổi thọ lốp và mang lại trải nghiệm lái xe tiết kiệm nhiên liệu, thân thiện môi trường. Những nỗ lực này thể hiện cam kết E8 của Bridgestone, tập trung vào 8 giá trị cốt lõi, trong đó “Energy” (Năng lượng) và “Ecology” (Sinh thái) là hai trụ cột quan trọng hướng đến hiện thực hóa tính bền vững của doanh nghiệp. Họ không chỉ giảm phát thải mà còn xây dựng nền kinh tế tuần hoàn thông qua phát triển vật liệu tái tạo và mở rộng mô hình tái chế.
Hướng tới tương lai, Bridgestone Việt Nam đặt mục tiêu tiếp tục tăng cường nỗ lực tái chế lốp xe ô tô bằng cách mở rộng quy mô thu gom, hợp tác với nhiều đối tác hơn và ứng dụng công nghệ hiện đại trong sản xuất, nhằm nâng cao tỷ lệ tái chế hàng năm và thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam.
Năm 2016, nhà máy tái chế lốp cao su Sagama Việt Nam, nhà máy đầu tiên tại Việt Nam có mô hình tái chế rác thải từ lốp cao su thành đồ dùng thường ngày (như thảm cao su, đệm cao su, sân bóng đá cỏ nhân tạo), đã được khởi công tại Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc và khánh thành vào năm 2019. Điều này cho thấy tiềm năng và bước đầu phát triển của ngành tái chế lốp xe ô tô tại Việt Nam.
Ước tính mỗi năm Việt Nam thải ra khoảng 400.000 tấn phế liệu lốp cao su, tương đương 30.000 tấn mỗi tháng. Việc xử lý lượng rác thải khổng lồ này luôn là vấn đề nan giải, không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn cầu, đặc biệt với các loại cao su phế thải rất khó phân hủy trong môi trường tự nhiên, phải mất hàng chục năm. Do đó, việc các doanh nghiệp tìm kiếm và áp dụng các giải pháp hướng tới xanh hóa, bao gồm cả tái chế lốp xe ô tô, là cực kỳ cần thiết và cấp bách. Các hoạt động này không chỉ giúp giảm thiểu gánh nặng môi trường mà còn mở ra những cơ hội kinh tế mới từ việc biến chất thải thành tài nguyên có giá trị. Đối với người dùng toyotaokayama.com.vn, hiểu biết về vòng đời của lốp xe và tầm quan trọng của tái chế cũng là cách góp phần vào việc sử dụng xe có trách nhiệm hơn.
Tái chế lốp xe đã trở thành một bước không thể thiếu trong nền kinh tế tuần hoàn hiện đại trên toàn cầu. Tỷ lệ xử lý lốp xe đã qua sử dụng cao tại các khu vực phát triển như châu Âu, đạt đến 95%, là minh chứng cho sự hiệu quả của các quy trình tái chế tiên tiến và là hình mẫu để Việt Nam và các quốc gia khác hướng tới. Sự hợp tác giữa các doanh nghiệp, chính phủ và cộng đồng là chìa khóa để thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa hoạt động tái chế lốp xe ô tô, hướng tới một tương lai bền vững và thân thiện với môi trường hơn cho ngành công nghiệp ô tô và xã hội nói chung.
