Bạn đang tìm kiếm lời giải chi tiết cho bài toán về chuyển động trong đó một ô tô và một xe máy cùng xuất phát? Dạng bài tập này rất phổ biến, giúp củng cố kiến thức về mối liên hệ giữa quãng đường, vận tốc và thời gian. Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích đề bài cụ thể từ sách bài tập Toán lớp 5 và cung cấp quy trình giải rõ ràng, dễ hiểu, đảm bảo bạn nắm vững cách làm. Mục tiêu là không chỉ đưa ra đáp số mà còn giải thích cặn kẽ từng bước suy luận.
Hiểu Rõ Yêu Cầu Bài Toán
Đề bài đưa ra tình huống một ô tô và một xe máy cùng xuất phát từ địa điểm A để đi đến địa điểm B vào lúc 7 giờ 30 phút. Chúng ta biết vận tốc của xe máy bằng 3/4 vận tốc của ô tô. Quãng đường giữa A và B là 120 km. Thông tin quan trọng khác là ô tô đến B lúc 10 giờ. Bài toán yêu cầu xác định thời điểm xe máy đến B. Để giải được, chúng ta cần tính toán thời gian di chuyển và vận tốc của từng phương tiện.
Bước 1: Xác Định Thời Gian Di Chuyển của Ô Tô
Bài toán cho biết ô tô xuất phát lúc 7 giờ 30 phút và đến B lúc 10 giờ. Để tìm thời gian ô tô hoàn thành quãng đường AB, chúng ta lấy thời điểm đến trừ đi thời điểm xuất phát.
Thời gian ô tô đi quãng đường AB là:
10 giờ – 7 giờ 30 phút = 2 giờ 30 phút.
Trong các bài toán tính toán vận tốc hay quãng đường, việc đổi đơn vị thời gian sang cùng một loại là rất quan trọng để đảm bảo tính chính xác. Ở đây, 2 giờ 30 phút có thể được đổi thành đơn vị giờ. 30 phút bằng 0,5 giờ.
Vậy, thời gian ô tô đi là 2,5 giờ.
Bước 2: Tính Vận Tốc của Ô Tô
Khi đã biết quãng đường AB (120 km) và thời gian ô tô đi hết quãng đường đó (2,5 giờ), chúng ta có thể tính vận tốc của ô tô dựa trên công thức quen thuộc: vận tốc bằng quãng đường chia cho thời gian (v = s / t).
Vận tốc ô tô là:
120 km : 2,5 giờ = 48 km/giờ.
Đây là thông tin cần thiết để tiếp tục tính toán cho xe máy, vì vận tốc của xe máy có liên hệ trực tiếp với vận tốc của ô tô.
Bước 3: Tính Vận Tốc của Xe Máy
Đề bài cho biết rõ ràng rằng vận tốc của xe máy chỉ bằng 3/4 vận tốc của ô tô. Sau khi đã tính được vận tốc ô tô là 48 km/giờ, chúng ta chỉ cần thực hiện phép nhân đơn giản để tìm vận tốc của xe máy.
Vận tốc xe máy là:
48 km/giờ × 3/4 = 36 km/giờ.
Việc xác định đúng vận tốc của xe máy là bước đệm quan trọng để tính được thời gian di chuyển của nó trên cùng quãng đường AB.
Bước 4: Tính Thời Gian Di Chuyển của Xe Máy
Tương tự như cách tính thời gian của ô tô, để tìm thời gian xe máy đi hết quãng đường 120 km với vận tốc 36 km/giờ, chúng ta áp dụng lại công thức t = s / v.
Thời gian xe máy đi quãng đường AB là:
120 km : 36 km/giờ.
Kết quả của phép chia này là một phân số: 120/36. Khi rút gọn, ta được 10/3 giờ. Để dễ dàng xác định thời điểm đến, chúng ta nên đổi 10/3 giờ thành đơn vị giờ và phút. 10/3 giờ tương đương với 3 giờ và 1/3 giờ. 1/3 giờ bằng 20 phút.
Vậy, thời gian xe máy đi là 3 giờ 20 phút.
Bước 5: Xác Định Thời Điểm Xe Máy Đến B
Xe máy cũng một ô tô và một xe máy cùng xuất phát từ A lúc 7 giờ 30 phút. Chúng ta vừa tính được xe máy cần 3 giờ 20 phút để đi từ A đến B. Để biết xe máy đến B lúc mấy giờ, chúng ta cộng thời gian xuất phát với thời gian di chuyển.
Thời điểm xe máy đến B là:
7 giờ 30 phút + 3 giờ 20 phút = 10 giờ 50 phút.
Như vậy, xe máy sẽ đến đích muộn hơn ô tô, điều này hoàn toàn phù hợp với thông tin vận tốc xe máy nhỏ hơn vận tốc ô tô đã cho trong đề bài. Việc hiểu rõ các khái niệm cơ bản về chuyển động và áp dụng đúng công thức t = s / v là chìa khóa để giải quyết những bài toán này.
Áp dụng Công Thức Tính Thời Gian (t = s / v)
Công thức tính thời gian (t) khi biết quãng đường (s) và vận tốc (v) là t = s / v. Đây là một trong ba công thức cơ bản về chuyển động thẳng đều, cùng với s = v × t và v = s / t. Việc nắm vững công thức này và cách áp dụng nó là nền tảng quan trọng không chỉ trong học tập mà còn trong nhiều tình huống thực tế, ví dụ như ước tính thời gian di chuyển khi đi đường. Khi sử dụng công thức, cần luôn chú ý đến sự tương ứng giữa các đơn vị đo lường của quãng đường, vận tốc và thời gian để kết quả tính toán được chính xác nhất. Trang toyotaokayama.com.vn cung cấp nhiều thông tin hữu ích về các loại xe và khả năng vận hành, giúp bạn hiểu thêm về các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ và thời gian di chuyển thực tế.
Như vậy, thông qua các bước tính toán chi tiết, chúng ta đã tìm ra thời điểm xe máy đến B khi một ô tô và một xe máy cùng xuất phát từ A theo các điều kiện đã cho. Việc nắm vững cách giải bài toán chuyển động giúp chúng ta rèn luyện tư duy logic và áp dụng các công thức Toán học vào thực tế một cách hiệu quả.
