Giá xe ô tô ở Việt Nam luôn là một chủ đề nhận được sự quan tâm lớn từ người tiêu dùng. So với các quốc gia trong khu vực, mức giá xe tại Việt Nam vẫn còn khá cao, tạo ra những rào cản nhất định cho người muốn sở hữu ô tô. Bài viết này sẽ đi sâu phân tích thực trạng giá xe hiện nay và những nguyên nhân chính dẫn đến sự chênh lệch đáng kể này, giúp bạn đọc có cái nhìn toàn diện hơn về thị trường ô tô trong nước.
Thực trạng giá xe ô tô tại Việt Nam
Theo báo cáo gần đây của Bộ Công Thương gửi Bộ Tài chính, giá xe ô tô ở Việt Nam hiện đang ở mức đáng chú ý so với các quốc gia trong khu vực như Thái Lan và Indonesia, thậm chí cao hơn gần gấp đôi. Khoảng cách này còn lớn hơn khi so sánh với các thị trường ô tô phát triển ổn định hơn như Hoa Kỳ hay Nhật Bản. Thực trạng này tồn tại ngay cả khi Việt Nam được đánh giá là thị trường tiềm năng với dân số gần 100 triệu người. Mức giá xe ô tô cao là một rào cản lớn đối với nhiều người tiêu dùng mong muốn sở hữu xe ô tô.
Giá xe ô tô ở Việt Nam cao so với khu vực
Để tìm hiểu thêm về các dòng xe và cập nhật thông tin thị trường ô tô tại Việt Nam, bạn có thể truy cập toyotaokayama.com.vn. Mức giá cao cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận của người dân với các sản phẩm chất lượng. Tình hình này diễn ra trong bối cảnh ngành công nghiệp ô tô Việt Nam đã có những bước phát triển nhất định. Tính đến cuối năm 2022, cả nước có hơn 40 doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô, với sản lượng đáp ứng khoảng 70% nhu cầu xe dưới 9 chỗ trong nước. Nhiều hãng xe quốc tế và doanh nghiệp nội địa đã đầu tư vào sản xuất, thậm chí có sản phẩm xuất khẩu sang Thái Lan, Philippines. Tuy nhiên, quy mô sản xuất vẫn còn hạn chế so với tổng công suất lắp ráp theo thiết kế khoảng 755.000 xe/năm. Đây là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chi phí và kéo theo giá bán xe cuối cùng.
Nguyên nhân khiến giá xe ô tô ở Việt Nam cao hơn
Bộ Công Thương chỉ rõ hai nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng giá xe ô tô ở Việt Nam cao. Thứ nhất là gánh nặng từ hệ thống thuế và phí. Các loại thuế như thuế nhập khẩu, thuế tiêu dùng đặc biệt, thuế giá trị gia tăng (VAT), cùng các khoản phí trước bạ, phí đăng ký, phí đường bộ… cộng dồn lại chiếm tỷ trọng lớn trong giá bán cuối cùng. Đây là yếu tố cấu thành chi phí lớn, làm tăng đáng kể giá trị xe so với giá xuất xưởng ban đầu. Thứ hai là sản lượng sản xuất tích lũy trong nước còn thấp so với tổng công suất thiết kế. Mặc dù có tổng công suất lắp ráp lớn, các doanh nghiệp thường hoạt động dưới rất xa so với công suất thiết kế. Việc sản xuất với quy mô nhỏ hơn dẫn đến không tận dụng được lợi thế kinh tế theo quy mô (economies of scale), chi phí trên mỗi đơn vị sản phẩm (chi phí cố định như nhà xưởng, máy móc, nhân công…) bị đội lên. Điều này khiến giá thành sản xuất và lắp ráp xe trong nước trở nên kém cạnh tranh hơn, ảnh hưởng trực tiếp đến giá xe ô tô.
Thách thức đối với công nghiệp ô tô nội địa
Ngành ô tô Việt Nam còn đối diện với thách thức về chất lượng sản phẩm nội địa. Dù đã cải thiện, chất lượng xe sản xuất, lắp ráp trong nước vẫn chưa hoàn toàn thuyết phục được người tiêu dùng so với xe nhập khẩu nguyên chiếc. Đồng thời, sự liên kết và chuyên môn hóa giữa các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp và hệ thống nhà cung cấp linh kiện chưa mạnh mẽ. Việc chưa hình thành được chuỗi cung ứng nội địa quy mô lớn dẫn đến sự phụ thuộc vào linh kiện nhập khẩu, góp phần làm tăng giá thành sản xuất và kéo theo giá xe cao hơn.
Cạnh tranh và giải pháp phát triển bền vững
Thị trường xe ô tô Việt Nam đang chịu áp lực cạnh tranh gay gắt từ các sản phẩm nhập khẩu, đặc biệt từ các nước ASEAN như Thái Lan và Indonesia – nơi nhiều nhà sản xuất lớn đặt cứ điểm sản xuất. Lượng xe nhập từ hai quốc gia này chiếm tỷ lệ đáng kể. Các hiệp định thương mại mới như CPTPP và EVFTA cũng sẽ gia tăng sức ép cạnh tranh trong tương lai. Bên cạnh sức ép từ các quốc gia đi trước, Việt Nam còn phải chịu sự cạnh tranh từ các nước đi sau trong khu vực như Myanmar, Lào, Campuchia trong việc thu hút các dự án sản xuất lớn.
Trước bối cảnh đó, Bộ Công Thương đề xuất cần có chính sách ưu đãi, hỗ trợ cho các doanh nghiệp sản xuất lắp ráp có tiềm năng, đầu tư bài bản để tăng sản lượng và giảm giá thành. Việc sớm bãi bỏ quy định về mức độ rời rạc linh kiện ô tô nhập khẩu cũng được xem là giải pháp cần thiết để khuyến khích sản xuất trong nước. Nếu không có các biện pháp hỗ trợ kịp thời, Việt Nam có nguy cơ chỉ dừng lại ở vai trò thị trường tiêu thụ, thay vì phát triển một ngành công nghiệp ô tô nội địa vững mạnh, có khả năng tự chủ và giảm giá xe ô tô ở Việt Nam xuống mức cạnh tranh hơn.
Tóm lại, mức giá xe ô tô ở Việt Nam cao là hệ quả phức tạp của nhiều yếu tố, từ chính sách thuế, phí cho đến quy mô sản xuất và năng lực công nghiệp hỗ trợ trong nước. Việc nhận diện rõ những nguyên nhân này là bước đầu tiên để tìm ra các giải pháp phù hợp, hướng tới mục tiêu phát triển một thị trường ô tô bền vững và công bằng hơn cho người tiêu dùng Việt. Hiểu rõ các yếu tố này giúp người mua đưa ra quyết định sáng suốt hơn khi cân nhắc lựa chọn xe.
