Việc sử dụng hệ thống chiếu sáng, đặc biệt là đèn pha ô tô xe máy, là một phần cực kỳ quan trọng khi tham gia giao thông, nhất là vào ban đêm hoặc trong điều kiện thiếu sáng. Sử dụng đèn pha không đúng cách không chỉ gây khó chịu cho người đối diện mà còn tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông nghiêm trọng. Bài viết này của toyotaokayama.com.vn sẽ làm rõ các quy định hiện hành về việc sử dụng đèn pha và mức phạt cụ thể khi vi phạm, giúp bạn nắm vững kiến thức để lái xe an toàn và tuân thủ pháp luật. Nội dung này đặc biệt hữu ích cho mọi tài xế ô tô và người điều khiển xe máy tại Việt Nam.
Tầm quan trọng của việc sử dụng đèn chiếu sáng đúng cách
Hệ thống chiếu sáng là “mắt” của phương tiện giao thông, giúp người lái nhìn rõ đường đi, các chướng ngại vật, biển báo và các phương tiện khác khi di chuyển trong điều kiện ánh sáng yếu. Sử dụng đèn đúng lúc và đúng chế độ là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn cho bản thân và những người xung quanh. Đèn chiếu sáng giúp các phương tiện khác dễ dàng nhận diện sự hiện diện và ý định di chuyển của bạn.
Bên cạnh đó, việc tuân thủ các quy định về đèn chiếu sáng còn thể hiện ý thức tham gia giao thông văn minh. Ánh sáng đèn pha cường độ mạnh nếu chiếu thẳng vào mắt người điều khiển phương tiện ngược chiều có thể gây lóa, mất phương hướng tạm thời, dẫn đến những tình huống nguy hiểm khó lường. Do đó, hiểu và áp dụng đúng các quy tắc sử dụng đèn pha là điều kiện bắt buộc đối với mọi tài xế.
Phân biệt đèn pha (chiếu xa) và đèn chiếu gần
Để sử dụng đèn pha ô tô xe máy đúng quy định, trước hết cần hiểu rõ sự khác biệt giữa đèn pha (hay còn gọi là đèn chiếu xa – ký hiệu là High Beam) và đèn chiếu gần (hay còn gọi là đèn cốt – ký hiệu là Low Beam).
Đèn chiếu xa (đèn pha) có góc chiếu vống lên cao, cường độ sáng mạnh, giúp người lái quan sát được tầm nhìn xa trên các đoạn đường không có đèn chiếu sáng công cộng. Loại đèn này phù hợp khi di chuyển trên đường cao tốc, quốc lộ vắng vẻ vào ban đêm, nơi không có xe đi ngược chiều hoặc cùng chiều phía trước quá gần.
Ngược lại, đèn chiếu gần (đèn cốt) có góc chiếu thấp hơn, tập trung chiếu sáng mặt đường phía trước phương tiện trong phạm vi gần. Đèn chiếu gần được sử dụng phổ biến khi di chuyển trong khu vực nội thành, khu dân cư, trên các tuyến đường có đèn chiếu sáng hoặc khi có phương tiện khác di chuyển ngược chiều, cùng chiều ở cự ly gần. Việc chuyển đổi linh hoạt giữa hai chế độ đèn này là kỹ năng cơ bản mà mọi tài xế cần thành thạo.
Các trường hợp bắt buộc tắt đèn pha, bật đèn chiếu gần theo quy định mới
Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 quy định rõ các trường hợp mà người điều khiển xe ô tô, xe máy chuyên dùng phải tắt đèn chiếu xa và bật đèn chiếu gần để đảm bảo an toàn và tránh gây ảnh hưởng đến người khác. Nắm vững các tình huống này giúp bạn tuân thủ luật và lái xe văn minh hơn.
Theo Điều 20 của Luật này, người lái xe, người điều khiển xe máy chuyên dùng phải tắt đèn chiếu xa, bật đèn chiếu gần trong các trường hợp sau:
Khi gặp người đi bộ qua đường: Ánh sáng mạnh của đèn pha có thể làm người đi bộ bị lóa mắt, khó xác định được khoảng cách và tốc độ của xe đang tới gần. Việc chuyển sang đèn chiếu gần thể hiện sự nhường đường và đảm bảo an toàn cho người đi bộ.
Khi đi trên các đoạn đường qua khu đông dân cư có hệ thống chiếu sáng đang hoạt động: Tại các khu vực này, đã có đủ ánh sáng từ đèn đường, việc sử dụng đèn pha là không cần thiết và chỉ gây khó chịu, chói mắt cho các phương tiện khác và người dân xung quanh.
Khi gặp xe đi ngược chiều, trừ trường hợp dải phân cách có khả năng chống chói: Đây là một trong những tình huống sử dụng đèn pha sai phổ biến nhất và gây nguy hiểm cao. Ánh đèn pha chiếu thẳng vào mắt tài xế xe ngược chiều sẽ làm họ bị mất tầm nhìn tạm thời, rất dễ dẫn đến tai nạn. Ngoại lệ duy nhất là khi có dải phân cách cứng cao hoặc có cấu tạo đặc biệt có thể ngăn ánh sáng từ xe đối diện gây chói.
Khi chuyển hướng xe tại nơi đường giao nhau: Khi rẽ ở các ngã ba, ngã tư, việc sử dụng đèn pha có thể làm lóa mắt các phương tiện đang chờ hoặc đang di chuyển từ hướng khác, cản trở tầm nhìn và khả năng phán đoán của họ, tăng nguy cơ va chạm.
Đèn pha ô tô và xe máy sử dụng đúng quy định giao thông
Mức xử phạt vi phạm khi sử dụng đèn pha ô tô xe máy sai quy định (Nghị định 168/2024/NĐ-CP)
Việc không tuân thủ các quy định về sử dụng đèn pha ô tô xe máy, đặc biệt là việc không tắt đèn chiếu xa khi cần thiết, sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ. Mức phạt được phân biệt rõ ràng giữa xe ô tô và xe máy.
Đối với người điều khiển xe ô tô
Theo điểm b khoản 3 Điều 6 Nghị định 168/2024/NĐ-CP, người điều khiển xe ô tô có hành vi sử dụng đèn chiếu xa (đèn pha) không đúng quy định sẽ bị phạt tiền. Các trường hợp bị phạt bao gồm: sử dụng đèn chiếu xa khi gặp người đi bộ qua đường; khi đi trên đoạn đường qua khu dân cư có hệ thống chiếu sáng đang hoạt động; khi gặp xe đi ngược chiều (trừ trường hợp dải phân cách có khả năng chống chói); hoặc khi chuyển hướng xe tại nơi đường giao nhau. Trừ các xe ưu tiên đang đi làm nhiệm vụ theo quy định, mọi trường hợp khác vi phạm các tình huống trên đều bị xử phạt.
Mức phạt hành chính đối với người lái xe ô tô thực hiện một trong các hành vi sử dụng đèn pha không đúng quy định nêu trên là từ 800.000 đồng đến 1.000.000 đồng. Mức phạt này thể hiện sự nghiêm khắc của pháp luật đối với việc sử dụng đèn chiếu sáng bừa bãi, gây nguy hiểm cho cộng đồng. Để tìm hiểu thêm kiến thức chuyên sâu về xe ô tô và các quy định liên quan, bạn có thể truy cập toyotaokayama.com.vn.
Đối với người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy
Tương tự như ô tô, người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy cũng phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về sử dụng đèn pha. Điểm h khoản 1 Điều 7 Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định mức phạt đối với hành vi sử dụng đèn chiếu xa không đúng quy định của người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy.
Các hành vi bị phạt bao gồm: sử dụng đèn chiếu xa khi gặp người đi bộ qua đường; khi đi trên đoạn đường qua khu dân cư có hệ thống chiếu sáng đang hoạt động; khi gặp xe đi ngược chiều (trừ trường hợp dải phân cách có khả năng chống chói); hoặc khi chuyển hướng xe tại nơi đường giao nhau.
Mức phạt hành chính đối với người lái xe mô tô, xe gắn máy thực hiện một trong các hành vi sử dụng đèn pha không đúng quy định nêu trên là từ 200.000 đồng đến 400.000 đồng. Mặc dù mức phạt thấp hơn so với ô tô, nhưng đây vẫn là khoản tiền đáng kể và quan trọng hơn là việc vi phạm này vẫn gây nguy hiểm cho bản thân và những người cùng tham gia giao thông.
Hiểu rõ và tuân thủ các quy định về sử dụng đèn pha ô tô xe máy không chỉ giúp bạn tránh được những khoản phạt không đáng có mà quan trọng hơn là góp phần xây dựng một môi trường giao thông an toàn và văn minh hơn cho tất cả mọi người. Hãy luôn là người lái xe có ý thức và trách nhiệm.
