Thị trường ô tô Việt Nam đã chứng kiến những biến động đáng chú ý ngay từ đầu năm 2019. Theo báo cáo của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), tháng 1/2019 ghi nhận sự sụt giảm mạnh mẽ của xe lắp ráp trong nước, song hành cùng đó là sự gia tăng đột biến của xe nhập khẩu nguyên chiếc. Bài phân tích này sẽ đi sâu vào xu hướng này, cùng với các yếu tố tác động và tác động của việc giảm giá xe đến người tiêu dùng.
Xe nhập khẩu chiếm ưu thế, xe lắp ráp trong nước sụt giảm
Trong tháng 1/2019, tổng lượng xe tiêu thụ trên toàn thị trường đạt 33.484 chiếc, bao gồm 27.396 xe du lịch, 5.755 xe thương mại và 33 xe chuyên dụng. So với tháng trước, xe du lịch tăng 14%, trong khi xe thương mại giảm 41% và xe chuyên dụng giảm 34%. Điểm đáng chú ý nhất là sự gia tăng gấp hơn 33 lần về số lượng ô tô nhập khẩu so với cùng kỳ năm 2018. Thái Lan dẫn đầu với 7.345 chiếc, theo sau là Indonesia (2.761 chiếc) và Trung Quốc (397 chiếc). Các quốc gia khác như Nhật Bản, Đức, Mỹ cũng đóng góp lượng xe đáng kể vào thị trường Việt Nam.
Ngược lại, xe lắp ráp trong nước ghi nhận mức tiêu thụ giảm 12% so với tháng cuối năm 2018, chỉ còn gần 18.800 xe. Đây là tháng đầu tiên lượng xe lắp ráp trong nước sụt giảm kể từ khi Nghị định 116 có hiệu lực vào ngày 1/1/2018.
Nghị định 116, với các quy định nghiêm ngặt về chứng nhận chất lượng kiểu loại tại quốc gia sản xuất và kiểm định từng lô hàng nhập khẩu, đã gây ra không ít thách thức cho các nhà nhập khẩu ô tô trong năm 2018. Sự chuẩn bị chưa đầy đủ khiến nhiều doanh nghiệp phải tạm ngừng nhập khẩu, dẫn đến sản lượng xe nhập khẩu giảm tới 80% trong 7 tháng đầu năm 2018 so với cùng kỳ 2017. Trong giai đoạn này, xe lắp ráp tại Việt Nam lại có xu hướng tăng trưởng. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ từ các chính phủ như Thái Lan, Indonesia và nỗ lực của các hãng, nhiều nhà nhập khẩu đã thành công đưa xe hưởng thuế nhập khẩu 0% vào Việt Nam, giúp ổn định lại nguồn cung và thúc đẩy doanh số xe nhập khẩu.
Giảm giá xe ô tô: Động lực mới cho người tiêu dùng
Bên cạnh sự biến động về nguồn cung, thị trường ô tô đầu năm 2019 còn chứng kiến làn sóng giảm giá mạnh mẽ từ các hãng. Ngay sau Tết Nguyên Đán, hàng loạt dòng xe đã được điều chỉnh giảm giá từ 15 đến 40 triệu đồng/chiếc. Ford EcoSport, các mẫu xe Mazda như CX-5, 3, 6, cũng như Nissan X-Trail, Sunny và Navara đều có mức giảm giá đáng kể.
Theo các chuyên gia, nguồn cung dồi dào và thuế nhập khẩu 0% cho xe nguyên chiếc từ các nước ASEAN là những yếu tố chính thúc đẩy việc giảm giá này. Ngoài ra, việc giảm thuế nhập khẩu linh kiện ô tô từ khu vực ASEAN về 0% cũng tác động đến giá thành xe lắp ráp trong nước. Mặc dù người tiêu dùng Việt Nam luôn mong chờ sở hữu ô tô với mức giá cạnh tranh hơn so với các nước trong khu vực, thì tình trạng giá xe cao vẫn kéo dài trong nhiều năm.
Nhiều yếu tố đã góp phần tạo nên sự biến động của thị trường và sự chênh lệch giá xe. Mặc dù thuế nhập khẩu ô tô trong khối ASEAN đã về 0% từ tháng 1/2018, việc ban hành Nghị định 116 đã gây ra tình trạng khan hiếm nguồn cung, tạo cơ hội cho các hãng giữ giá bán. Hiện tại, với nhu cầu tiêu dùng hạ nhiệt và nguồn cung dồi dào, người tiêu dùng kỳ vọng vào một mức giá hợp lý hơn. Tuy nhiên, các hãng xe vẫn đang cân nhắc giữa việc tăng cường nhập khẩu hay lắp ráp trong nước. Ông Phạm Văn Dũng, Tổng giám đốc Ford Việt Nam, nhận định rằng thị trường ô tô Việt Nam sẽ có sự bứt phá mạnh mẽ trong năm 2019 khi nguồn cung xe nhập khẩu được đảm bảo, đồng thời chiến lược phát triển lắp ráp hay nhập khẩu sẽ phụ thuộc vào chiến lược của từng hãng.
Việc theo dõi sát sao các xu hướng này sẽ giúp người tiêu dùng có cái nhìn toàn diện hơn về thị trường ô tô, từ đó đưa ra những quyết định mua sắm sáng suốt. Hiểu rõ về nguồn gốc xe, các chính sách thuế và mức giá ưu đãi sẽ là chìa khóa để tiếp cận những chiếc xe ưng ý.
