Thị trường ô tô Trung Quốc đang trải qua một giai đoạn đầy thách thức, đặc biệt là đối với hệ thống đại lý xe ô tô Trung Quốc. Vào ngày 1/7/2025, một bức thư khẩn cấp đã được gửi đi bởi bốn hiệp hội đại lý ô tô tại khu vực kinh tế trọng điểm đồng bằng sông Trường Giang. Nội dung bức thư này phản ánh rõ nét tình hình căng thẳng mà các nhà bán lẻ xe hơi tại đây đang phải đối mặt, bao gồm tồn kho phình to, cạnh tranh mất cân bằng và nguy cơ đứt gãy nguồn vốn.
“Thư Cầu Cứu” Từ Các Đại Lý Vùng Đồng Bằng Trường Giang
Lá “thư cầu cứu” lịch sử này, xuất phát từ các hiệp hội đại lý ở Thượng Hải, Giang Tô, Chiết Giang và An Huy, được gửi thẳng tới các nhà sản xuất ô tô. Các đại lý đã bày tỏ sự bất lực trước việc một số hãng xe yêu cầu họ bán xe mới với mức giá thấp hơn cả giá vốn sản xuất. Tình trạng này được cho là vi phạm luật chống cạnh tranh không lành mạnh hiện hành của Trung Quốc, gây ra áp lực khổng lồ lên hoạt động kinh doanh của họ.
Các hiệp hội đại lý xe ô tô Trung Quốc nhấn mạnh rằng, dù nhà chức trách đã nhiều lần lên tiếng kêu gọi, các hãng xe vẫn tiếp tục đẩy mạnh cuộc chiến giá đã âm ỉ và kéo dài trong nhiều năm qua. Cuộc đua giảm giá này không chỉ bào mòn lợi nhuận mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tài chính của toàn bộ ngành công nghiệp ô tô, từ nhà sản xuất đến các đại lý.
Cuộc Chiến Giá: Nguyên Nhân Sâu Xa Và Hậu Quả Nghiêm Trọng
Chiến lược cạnh tranh bằng giá được nhiều hãng xe áp dụng nhằm giành thị phần trong bối cảnh thị trường tăng trưởng chậm lại. Tuy nhiên, điều này đã dẫn đến tình trạng tồn kho xe mới vượt quá ngưỡng an toàn tại nhiều đại lý. Tỷ suất lợi nhuận giảm mạnh khiến các đại lý gặp khó khăn trong việc duy trì hoạt động và dòng tiền.
Bên cạnh đó, từ cuối tháng 6/2025, một số ngân hàng bắt đầu siết chặt hoặc ngừng cho vay mua ô tô, khiến nhiều khách hàng không thể hoàn tất thủ tục và nhận xe đúng hẹn. Điều này càng làm trầm trọng thêm vấn đề tồn kho và áp lực tài chính lên các đại lý xe ô tô Trung Quốc.
Áp Lực Tài Chính Và Rủi Ro Chuỗi Cung Ứng
Không chỉ các đại lý gặp khó, chuỗi cung ứng ô tô cũng đang chịu ảnh hưởng nặng nề. Các nhà cung cấp linh kiện liên tục yêu cầu các hãng xe thanh toán các khoản nợ để có thể duy trì sản xuất và đảm bảo sự ổn định của toàn bộ chuỗi. Việc các hãng xe gặp khó khăn về dòng tiền do cuộc chiến giá đã trực tiếp tạo áp lực lên các đối tác cung ứng của họ.
Tình hình này cho thấy sự kết nối mật thiết giữa các mắt xích trong ngành công nghiệp ô tô. Sức khỏe tài chính yếu kém ở một khâu, đặc biệt là từ các nhà sản xuất và đại lý, có thể nhanh chóng lan tỏa và gây ảnh hưởng tiêu cực đến toàn bộ hệ sinh thái.
Phản ứng Chính Sách và Quan Điểm Truyền Thông
Trước những áp lực từ thị trường và lời kêu gọi từ các hiệp hội, cơ quan lập pháp Trung Quốc đã có động thái. Tuần trước, luật chống cạnh tranh không lành mạnh đã được sửa đổi và dự kiến có hiệu lực từ tháng 10/2025. Luật mới này được kỳ vọng sẽ tăng cường các quy định chống bán phá giá, cấm triệt để việc yêu cầu đại lý bán hàng dưới giá vốn, đồng thời nâng cao mức xử phạt đối với các hành vi cạnh tranh không lành mạnh.
Một ngày sau khi “thư cầu cứu” được công bố, tạp chí Qiushi đã đăng một bài xã luận mạnh mẽ lên án tình trạng cạnh tranh “xuống đáy”. Bài viết chỉ ra rằng các cuộc chiến giá này gây lãng phí tài nguyên xã hội một cách to lớn, tạo ra gánh nặng nợ công không bền vững và đe dọa tăng trưởng kinh tế dài hạn của Trung Quốc.
Bài xã luận cũng cảnh báo rằng hành vi phá giá đang dẫn đến suy giảm chất lượng sản phẩm do doanh nghiệp buộc phải cắt giảm chi phí nghiên cứu và phát triển (R&D). Đồng thời, việc trì hoãn thanh toán cho nhà cung cấp gây căng thẳng lên toàn bộ chuỗi cung ứng. Đáng chú ý, bài báo còn phê phán vai trò của chính quyền địa phương, cho rằng họ đã “tạo chính sách ưu đãi nhân tạo” để thu hút đầu tư một cách ồ ạt nhưng thiếu hiệu quả, dẫn đến tình trạng dư thừa công suất sản xuất ngày càng trầm trọng.
Triển Vọng Khó Khăn Cho Thị Trường
Dù có những động thái từ cơ quan trung ương, giới phân tích vẫn tỏ ra thận trọng về khả năng giải quyết dứt điểm cuộc khủng hoảng này. Ông Fred Neumann, Giám đốc điều hành và Chuyên gia kinh tế trưởng khu vực châu Á của HSBC, chia sẻ với Reuters rằng việc này đã “đi sâu vào mô hình tăng trưởng của Trung Quốc”.
Điều này ngụ ý rằng vấn đề không chỉ đơn thuần là cạnh tranh giá, mà còn liên quan đến cấu trúc kinh tế và chính sách đầu tư của Trung Quốc. Chính quyền địa phương có thể khó lòng siết chặt cho vay hoặc hạn chế sản xuất vì lo ngại mất việc làm và ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế địa phương. Do đó, tìm ra giải pháp toàn diện và bền vững cho tình hình hiện tại của các đại lý xe ô tô Trung Quốc và toàn bộ ngành công nghiệp ô tô có thể sẽ cần nhiều thời gian và nỗ lực phối hợp từ nhiều phía.
Tình hình thị trường ô tô Trung Quốc hiện tại, với điểm nóng là áp lực chưa từng có lên đại lý xe ô tô Trung Quốc do cuộc chiến giá và các vấn đề cấu trúc khác, phản ánh những thách thức lớn mà nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang đối mặt. Việc các đại lý đồng loạt lên tiếng cho thấy mức độ nghiêm trọng của vấn đề, đòi hỏi những giải pháp kịp thời và hiệu quả từ cả nhà sản xuất, cơ quan quản lý và hệ thống tài chính. Các bạn đọc quan tâm đến thông tin cập nhật về thị trường ô tô có thể tham khảo thêm tại toyotaokayama.com.vn.
