Bắt đầu hành trình làm quen với chiếc xe ô tô là một trải nghiệm thú vị nhưng cũng đầy thử thách, đặc biệt đối với những người mới. Việc nắm vững kinh nghiệm cho người mới lái xe ô tô không chỉ giúp bạn tự tin hơn sau tay lái mà còn đảm bảo an toàn cho bản thân và những người tham gia giao thông khác. Bài viết này từ toyotaokayama.com.vn tổng hợp những bí quyết thiết yếu, được đúc kết từ các chuyên gia, nhằm trang bị cho bạn kiến thức vững vàng nhất để đối mặt với mọi tình huống trên đường. Chúng tôi sẽ đi sâu vào những kỹ năng quan trọng và lưu ý cần thiết mà bất kỳ người mới lái xe nào cũng nên “nằm lòng” trước khi chính thức hòa mình vào dòng chảy giao thông.
Những điều kiện tiên quyết cho người mới lái xe ô tô an toàn
Trước khi sẵn sàng lăn bánh, người mới cần trang bị cho mình những điều kiện nền tảng. Đây là những yếu tố then chốt, không chỉ liên quan đến pháp luật mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng xử lý tình huống và sự an toàn chung trên đường. Thiếu sót một trong những điều kiện này có thể tăng đáng kể rủi ro khi tham gia giao thông.
Bằng lái xe theo quy định là yêu cầu bắt buộc và quan trọng hàng đầu. Giấy phép lái xe chứng minh bạn đã trải qua quá trình đào tạo cơ bản và được công nhận đủ năng lực điều khiển phương tiện. Quá trình học và thi bằng lái trang bị cho bạn những kiến thức nền tảng về luật giao thông, các quy tắc ứng xử trên đường và cách xử lý một số tình huống phổ biến. Đây là nền tảng pháp lý và kiến thức tối thiểu để bạn có thể tự tin cầm lái một cách hợp pháp và an toàn.
Tâm lý vững vàng là yếu tố cực kỳ quan trọng, đặc biệt với người mới. Giao thông luôn tiềm ẩn những yếu tố bất ngờ và đòi hỏi sự phản ứng nhanh nhạy. Sự lo lắng, bối rối hoặc căng thẳng có thể khiến bạn đưa ra quyết định sai lầm trong tích tắc, dẫn đến những hậu quả đáng tiếc. Hãy học cách giữ bình tĩnh, hít thở sâu và tập trung cao độ. Nếu cảm thấy quá áp lực, hãy tạm dừng xe ở nơi an toàn để lấy lại sự tự tin trước khi tiếp tục hành trình.
Tầm quan trọng của việc giữ tâm lý vững vàng khi lái xe ô tô
Khả năng quan sát và đánh giá tình huống giao thông là kỹ năng cần được rèn luyện liên tục. Người mới lái xe thường chỉ tập trung vào phía trước xe, nhưng việc quan sát toàn diện (trước, sau, hai bên) qua gương chiếu hậu và nhìn xa là cực kỳ cần thiết. Từ những thông tin thu thập được, bạn cần nhanh chóng đánh giá mức độ an toàn, nhận diện các nguy cơ tiềm ẩn như xe khác chuyển làn đột ngột, người đi bộ sang đường, hoặc vật cản phía trước để có phương án xử lý chủ động và hiệu quả.
Phản xạ nhanh với mọi tình huống là kết quả của sự kết hợp giữa kiến thức, kinh nghiệm và tâm lý. Khi một tình huống bất ngờ xảy ra (ví dụ: xe phía trước phanh gấp, xuất hiện chướng ngại vật), cơ thể và khối óc của bạn cần phối hợp nhịp nhàng để thực hiện các thao tác xử lý như đạp phanh, đánh lái, hoặc chuyển số một cách nhanh chóng và chính xác. Phản xạ này được cải thiện đáng kể thông qua luyện tập và kinh nghiệm thực tế, giúp bạn đối phó hiệu quả với các tình huống khẩn cấp và giảm thiểu rủi ro tai nạn.
Tổng hợp các kinh nghiệm lái xe ô tô an toàn dành cho người mới
Sau khi đảm bảo những điều kiện cơ bản, việc trang bị các kỹ năng và kinh nghiệm thực tế là bước tiếp theo để người mới lái xe có thể điều khiển phương tiện một cách an toàn và tự tin. Những kinh nghiệm dưới đây bao gồm các kỹ thuật lái xe, thói quen tốt và cách ứng xử trong các tình huống giao thông khác nhau.
Cách tránh nhầm lẫn giữa chân ga và chân phanh khi lái xe
Nhầm lẫn chân ga và chân phanh là một trong những lỗi phổ biến và nguy hiểm nhất ở người mới lái xe, dẫn đến nhiều vụ tai nạn thương tâm. Để tránh điều này, quy tắc “chỉ một chân phải” là tối thượng. Hãy luôn chỉ sử dụng chân phải để điều khiển cả bàn đạp ga và bàn đạp phanh. Khi không sử dụng ga, hãy di chuyển chân phải sang và đặt nhẹ lên bàn đạp phanh như một phản xạ tự nhiên. Đối với xe số sàn, chân trái chỉ dùng để điều khiển bàn đạp côn. Với xe số tự động, hãy giữ chân trái ở vị trí nghỉ cố định bên cạnh bàn đạp phanh. Việc hình thành thói quen này giúp bộ não và cơ bắp chân phân biệt rõ ràng vai trò của từng chân, giảm thiểu nguy cơ đạp nhầm khi căng thẳng hoặc bất ngờ.
Hướng dẫn sử dụng một chân điều khiển ga và phanh để tránh nhầm lẫn
Xử lý tình huống đèn giao thông: Không cố vượt khi đèn xanh sắp tắt
Khi approaching ngã tư có đèn tín hiệu, hãy quan sát kỹ thời gian đếm ngược của đèn xanh. Nếu thấy thời gian còn lại dưới 3 giây (hoặc cảm thấy không đủ thời gian để vượt qua ngã tư một cách an toàn), hãy chủ động giảm tốc độ và chuẩn bị dừng lại trước vạch dừng. Việc cố gắng tăng tốc để vượt qua đèn xanh sắp chuyển vàng/đỏ cực kỳ nguy hiểm, vì bạn có thể va chạm với các phương tiện bắt đầu di chuyển từ hướng khác. Ngược lại, khi đèn tín hiệu chuyển từ đỏ sang xanh, đừng vội vàng tăng tốc. Hãy chờ khoảng 1-2 giây, quan sát xem các xe từ hướng khác đã dừng hẳn chưa trước khi từ từ tăng ga và cho xe di chuyển.
Luôn quan sát giao thông từ khoảng cách xa
Một trong những kinh nghiệm cho người mới lái xe ô tô để chủ động xử lý tình huống là tập thói quen nhìn xa trên đường. Không chỉ nhìn ngay phía trước mũi xe, hãy mở rộng tầm mắt để quan sát tình hình giao thông từ vài trăm mét phía trước. Điều này giúp bạn sớm phát hiện các biển báo, tín hiệu đèn giao thông, tình trạng ùn tắc, tai nạn, hay các phương tiện khác đang có dấu hiệu bất thường (ví dụ: phanh gấp, chuyển làn). Việc nhìn xa mang lại cho bạn nhiều thời gian hơn để phản ứng, điều chỉnh tốc độ hoặc chọn hướng đi phù hợp, tránh được các tình huống phải phanh gấp hoặc đánh lái đột ngột.
Tầm quan trọng của việc lái xe ô tô quan sát đường từ xa
Đánh giá khoảng trống trước khi vào đường hoặc cua
Người mới lái xe thường gặp khó khăn trong việc ước lượng kích thước xe và khoảng trống cần thiết khi vào đường hẹp, quay đầu, hoặc cua vào ngõ nhỏ. Một mẹo quan trọng là hãy luôn đánh giá xem liệu phần đầu xe có thể lọt qua khoảng trống đó một cách thoải mái hay không. Do phần đầu xe thường rộng hơn phần đuôi xe ở hầu hết các mẫu sedan và hatchback thông thường, nếu đầu xe đã lọt qua an toàn, thì phần đuôi xe cũng sẽ theo sau. Tuy nhiên, đây chỉ là nguyên tắc chung. Tốt nhất, hãy luyện tập kỹ năng này ở những nơi an toàn và sử dụng gương chiếu hậu kết hợp với quan sát trực tiếp để có đánh giá chính xác nhất.
Kỹ thuật giữ số khi lên và xuống dốc an toàn
Khi di chuyển trên các đoạn đường đèo dốc, kỹ thuật sử dụng số xe đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn. Khi lên dốc, đặc biệt là dốc cao, hãy chủ động về số thấp (số 1, 2 hoặc 3 tùy độ dốc). Số thấp giúp động cơ có lực kéo khỏe hơn, xe vượt dốc dễ dàng và tránh tình trạng ì máy hoặc chết máy giữa dốc. Ngược lại, khi xuống dốc, việc giữ số thấp là bắt buộc. Kỹ thuật này tận dụng lực hãm của động cơ (engine braking), giúp kiểm soát tốc độ của xe mà không cần rà phanh liên tục. Rà phanh quá nhiều khi xuống dốc dài và liên tục có thể làm phanh bị nóng quá tải, dẫn đến hiện tượng “mất phanh” (fade phanh) cực kỳ nguy hiểm. Hãy chọn số sao cho tốc độ xe xuống dốc được duy trì ổn định mà không cần dùng phanh quá nhiều.
Hạn chế tốc độ khi vào cua để tránh mất lái
Việc vào cua với tốc độ quá cao là nguyên nhân phổ biến dẫn đến mất lái, đặc biệt là với những người mới chưa quen với cảm giác xe. Khi xe vào cua, lực ly tâm sẽ đẩy xe ra phía ngoài đường cong. Nếu tốc độ quá lớn, lốp xe sẽ không còn đủ độ bám để giữ xe đi theo quỹ đạo mong muốn, dẫn đến hiện tượng thiếu lái (xe không cua đủ) hoặc thừa lái (đuôi xe văng). Người lái sẽ mất khả năng kiểm soát phương tiện, nguy cơ xảy ra tai nạn là rất cao. Hãy luôn giảm tốc độ đáng kể trước khi vào cua, giữ đều ga hoặc rà nhẹ phanh trong khi cua, và chỉ tăng tốc khi xe đã qua khúc cua và thẳng lái trở lại.
Nguy hiểm của việc lái xe ô tô vào cua tốc độ cao dẫn đến mất lái
Kiểm tra các yếu tố quan trọng của xe trước mỗi chuyến đi
Một thói quen tốt mà mọi người lái xe, đặc biệt là người mới, nên hình thành là kiểm tra cơ bản tình trạng xe trước khi khởi hành, nhất là các chuyến đi xa. Các yếu tố cần kiểm tra bao gồm: mức nhiên liệu (xăng/dầu), mức dầu động cơ, dầu phanh, nước làm mát. Đảm bảo các dung dịch này ở mức đủ để xe hoạt động trơn tru và không bị quá nhiệt hay mất khả năng vận hành. Ngoài ra, kiểm tra áp suất lốp cũng vô cùng quan trọng (sẽ được đề cập chi tiết hơn sau). Việc kiểm tra này không chỉ giúp bạn tự tin hơn về tình trạng xe mà còn phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn, tránh được sự cố không mong muốn trên đường.
Giữ khoảng cách an toàn với xe khác, đặc biệt xe có biểu hiện “tay lái yếu”
Việc giữ khoảng cách an toàn với các phương tiện xung quanh là nguyên tắc vàng trong lái xe phòng vệ. Đối với người mới, càng nên cẩn trọng hơn. Đừng bám đuôi xe phía trước quá sát, hãy áp dụng quy tắc “hai giây” (chọn một điểm mốc trên đường, khi xe trước đi qua điểm đó, bạn đếm một-không-một, một-không-hai; nếu xe bạn đi đến điểm mốc đó trước khi đếm xong, tức là khoảng cách quá gần). Đặc biệt, nếu bạn quan sát thấy xe phía trước có những biểu hiện của người lái chưa vững như đi loạng choạng, phanh gấp đột ngột, chuyển làn không báo hiệu, hãy chủ động giữ khoảng cách xa hơn nữa hoặc tìm cơ hội vượt qua (một cách an toàn) để tránh những rủi ro do sự thiếu kinh nghiệm của họ gây ra.
Nói không với rượu bia và chất kích thích khi lái xe
Đây là kinh nghiệm lái xe ô tô bắt buộc và không có ngoại lệ đối với bất kỳ ai tham gia giao thông. Rượu bia và chất kích thích làm suy giảm nghiêm trọng khả năng tập trung, phán đoán và phản xạ của người lái. Nguy cơ gây tai nạn khi lái xe trong trạng thái say xỉn là cực kỳ cao, không chỉ đe dọa tính mạng của bản thân mà còn của những người vô tội khác. Pháp luật Việt Nam cũng có những quy định xử phạt rất nặng đối với hành vi này, bao gồm phạt tiền lên tới hàng chục triệu đồng và tước giấy phép lái xe trong thời gian dài. Vì sự an toàn của chính bạn và cộng đồng, hãy luôn tuân thủ nguyên tắc “đã uống rượu bia thì không lái xe”.
Tuyệt đối không lái xe ô tô sau khi đã uống rượu bia
Luôn chủ động nhường đường và thể hiện văn hóa giao thông
Trên đường luôn có những tình huống đòi hỏi sự linh hoạt và nhường nhịn. Đôi khi, việc chủ động nhường đường cho xe khác (dù có thể bạn có ưu tiên) là cách an toàn và hiệu quả nhất để tránh va chạm hoặc xung đột không đáng có. Ví dụ, khi có xe xin nhập làn hoặc vượt lên, nếu điều kiện an toàn, hãy nhường đường. Văn hóa nhường đường không chỉ thể hiện sự lịch sự mà còn giúp giao thông thông suốt hơn và giảm bớt căng thẳng trên đường. Hãy nhớ rằng, an toàn luôn là ưu tiên hàng đầu, quan trọng hơn việc tranh giành quyền ưu tiên nhất thời.
Tránh đi quá gần các loại xe trọng tải lớn
Các loại xe có kích thước và trọng tải lớn như xe tải, xe container, xe buýt thường có điểm mù rộng, khả năng tăng tốc và phanh kém hơn xe con. Việc di chuyển quá gần hoặc đi song song với chúng là rất nguy hiểm. Bạn có thể rơi vào điểm mù của tài xế xe lớn, hoặc không kịp phản ứng nếu họ phanh gấp hoặc đánh lái đột ngột. Ngoài ra, các xe này có thể làm rơi vãi vật liệu hoặc gây ra luồng gió mạnh ảnh hưởng đến xe của bạn. Hãy giữ khoảng cách an toàn đủ xa khi đi sau hoặc vượt qua các loại xe trọng tải lớn để có đủ không gian và thời gian xử lý khi cần thiết.
Xử lý khi gặp đường ngập nước: Theo sau xe đi trước
Khi gặp đoạn đường bị ngập nước mà bạn không quen thuộc, cách an toàn nhất là quan sát và đi theo sau một chiếc xe khác (tốt nhất là xe cùng loại hoặc gầm thấp tương đương). Hãy duy trì khoảng cách đủ xa để quan sát cách xe đi trước vượt qua và ước lượng độ sâu của vũng nước cũng như phát hiện các vật cản hoặc ổ gà dưới nước. Lái xe qua vùng ngập nước quá nhanh có thể tạo ra sóng nước làm nước tràn vào động cơ gây chết máy (thủy kích) hoặc làm hỏng các bộ phận điện tử. Lái xe quá chậm cũng có thể khiến xe bị mắc kẹt. Nếu nước ngập quá nửa bánh xe, tốt nhất là tìm đường khác hoặc chờ nước rút để đảm bảo an toàn tuyệt đối.
Quy tắc chuyển làn và chuyển hướng an toàn trên đường cao tốc
Di chuyển trên đường cao tốc đòi hỏi sự tập trung và kỹ năng xử lý tình huống tốt hơn do tốc độ cao. Khi muốn chuyển làn hoặc chuyển hướng (xuống khỏi cao tốc), bạn cần thực hiện thao tác một cách cẩn thận và theo đúng quy trình. Đầu tiên, hãy quan sát kỹ gương chiếu hậu để kiểm tra tình hình giao thông phía sau và hai bên, đảm bảo không có xe nào đang tiến đến quá nhanh hoặc ở trong điểm mù của bạn. Tiếp theo, bật đèn xi nhan báo hiệu ý định chuyển làn trước một khoảng cách đủ xa để các xe khác có thời gian nhận biết và phản ứng. Cuối cùng, từ từ đánh lái và chuyển làn một cách dứt khoát, không đột ngột. Luôn nhường đường cho các xe đang đi thẳng ở làn bạn muốn chuyển sang.
Lưu ý cẩn trọng quan sát và bật tín hiệu xi nhan khi chuyển làn trên cao tốc
Đảm bảo tuân thủ quy định về dừng và đỗ xe
Việc dừng hoặc đỗ xe sai quy định không chỉ gây cản trở giao thông, làm mất an toàn cho chính xe của bạn và các phương tiện khác, mà còn có thể bị xử phạt nặng. Người mới lái xe cần nắm vững các biển báo cấm dừng, cấm đỗ, các vạch kẻ đường quy định khu vực được phép hoặc không được phép dừng/đỗ. Khi dừng xe (ví dụ để đón/trả khách), hãy chọn vị trí sát lề đường nhất có thể và chỉ dừng trong thời gian ngắn. Khi đỗ xe, hãy tìm những khu vực được phép, đỗ gọn gàng, đúng chiều quy định và kéo phanh tay cẩn thận. Trên đường cao tốc, chỉ được dừng/đỗ ở làn khẩn cấp trong trường hợp thực sự cần thiết (hỏng xe, cấp cứu) và phải bật đèn cảnh báo nguy hiểm.
Giữ bình tĩnh và xử lý khẩn cấp một cách tỉnh táo
Dù đã chuẩn bị kỹ đến đâu, đôi khi bạn vẫn có thể gặp phải tình huống khẩn cấp bất ngờ (ví dụ: xe phía trước đột ngột dừng, lốp xe nổ, phanh không ăn). Phản ứng đầu tiên của nhiều người mới là hoảng loạn. Tuy nhiên, chính sự hoảng loạn mới là yếu tố gây nguy hiểm nhất. Hãy cố gắng giữ bình tĩnh, hít thở sâu và tập trung vào việc kiểm soát xe. Tránh đạp phanh chết cứng (đối với xe không có ABS có thể gây trượt bánh) hoặc đánh lái đột ngột. Nắm chặt vô lăng, quan sát nhanh xung quanh để tìm khoảng trống an toàn và thực hiện các thao tác xử lý dứt khoát nhưng có kiểm soát (ví dụ: giảm tốc độ từ từ, đánh lái tránh vật cản nếu đủ không gian). Luyện tập các tình huống giả định có thể giúp bạn bớt bỡ ngỡ khi đối mặt với tình huống thực tế.
Kiểm tra áp suất lốp xe thường xuyên
Áp suất lốp ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận hành, độ bám đường, và sự an toàn của xe. Lốp quá non hoặc quá căng đều nguy hiểm: lốp quá non dễ bị ăn lốp không đều, tăng nguy cơ nổ lốp khi đi tốc độ cao và làm xe nặng lái; lốp quá căng làm giảm diện tích tiếp xúc với mặt đường, giảm độ bám, gây cảm giác xóc và cũng có thể dẫn đến nổ lốp khi đi qua vật nhọn hoặc nhiệt độ cao. Hãy tạo thói quen kiểm tra áp suất lốp ít nhất mỗi tuần một lần, hoặc trước mỗi chuyến đi dài. Áp suất chuẩn thường được ghi trên tem dán ở khung cửa phía người lái hoặc trong sách hướng dẫn sử dụng xe.
Tầm quan trọng của việc kiểm tra áp suất lốp xe ô tô
Hạn chế lái xe vào các khung giờ thiếu sáng (sáng sớm/chiều tối)
Buổi sáng sớm (trước khi mặt trời lên) và chiều tối (khi mặt trời lặn) là hai thời điểm có điều kiện ánh sáng chuyển giao, tầm nhìn thường bị hạn chế do ánh sáng yếu hoặc chói từ mặt trời/đèn pha ngược chiều. Đối với người mới lái xe, khả năng quan sát và ước lượng khoảng cách trong điều kiện thiếu sáng còn kém, việc lái xe vào những khung giờ này sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Ngoài ra, buổi sáng sớm bạn có thể còn ngái ngủ, buổi chiều tối thì mệt mỏi sau một ngày làm việc, điều này càng làm giảm sự tập trung và phản xạ. Nếu có thể, hãy hạn chế lái xe vào các khung giờ này cho đến khi bạn đã tích lũy đủ kinh nghiệm và tự tin hơn.
Chỉnh gương chiếu hậu và hạn chế điểm mù
Trước khi khởi hành, hãy dành vài phút để điều chỉnh gương chiếu hậu trong xe và hai gương chiếu hậu ngoài xe sao cho bạn có tầm nhìn tốt nhất về phía sau và hai bên sườn xe. Gương chiếu hậu hai bên nên được chỉnh sao cho chỉ thấy một phần rất nhỏ của sườn xe phía bạn (khoảng 1/4 hoặc 1/5 diện tích gương), còn lại là quan sát đường phía sau và hai bên. Điều này giúp mở rộng tối đa tầm nhìn và giảm thiểu điểm mù. Tuy nhiên, không thể loại bỏ hoàn toàn điểm mù. Do đó, mỗi khi muốn chuyển làn hoặc chuyển hướng, ngoài việc quan sát gương, hãy quay đầu nhìn nhanh qua vai (check blind spot) để đảm bảo không có phương tiện nào đang di chuyển trong khu vực điểm mù của bạn.
Kỹ thuật cầm vô lăng chuẩn xác
Tư thế cầm vô lăng đúng không chỉ giúp bạn điều khiển xe chính xác và linh hoạt hơn mà còn giảm cảm giác mệt mỏi khi lái xe đường dài và giảm nguy cơ chấn thương trong trường hợp túi khí bung. Vị trí cầm vô lăng được khuyến nghị là ở vị trí 9 giờ và 3 giờ (tưởng tượng vô lăng là mặt đồng hồ), khuỷu tay hơi cong. Đây là tư thế cho phép bạn xoay vô lăng với biên độ lớn nhất một cách nhanh chóng khi cần xử lý tình huống khẩn cấp. Tránh cầm vô lăng ở vị trí 12 giờ hoặc chỉ dùng một tay lái xe, vì những tư thế này hạn chế khả năng kiểm soát và phản xạ của bạn.
Tư thế cầm vô lăng lái xe ô tô ở vị trí 9h3 phút được khuyến nghị
Duy trì tốc độ và khoảng cách an toàn hợp lý
Việc duy trì tốc độ phù hợp với điều kiện giao thông và tuân thủ giới hạn tốc độ cho phép là nguyên tắc an toàn cơ bản. Lái xe quá chậm trên làn đường nhanh có thể gây cản trở và nguy hiểm tương tự như lái xe quá nhanh. Hãy giữ tốc độ ổn định, phù hợp với dòng xe xung quanh. Đồng thời, như đã nhắc đến, việc giữ khoảng cách an toàn với xe phía trước là cực kỳ quan trọng. Khoảng cách này cần được điều chỉnh linh hoạt tùy thuộc vào tốc độ (tốc độ càng cao, khoảng cách càng xa), điều kiện mặt đường (trời mưa, đường trơn trượt cần khoảng cách xa hơn), và mật độ giao thông.
Luôn chú ý quan sát và tuân thủ biển báo giao thông
Hệ thống biển báo giao thông cung cấp những thông tin thiết yếu về tình trạng đường, các quy định bắt buộc, và những nguy hiểm tiềm ẩn phía trước. Đối với người mới, việc tập trung quan sát tất cả các loại biển báo (cấm, nguy hiểm, hiệu lệnh, chỉ dẫn) là cực kỳ cần thiết. Biển báo giúp bạn biết được giới hạn tốc độ, khu vực cấm vượt, đường cấm đi ngược chiều, đoạn đường có nguy hiểm (ví dụ: đường cong gấp, dốc nguy hiểm), hướng đi bắt buộc, v.v. Tuân thủ nghiêm ngặt các biển báo giúp bạn lái xe đúng luật, tránh vi phạm và quan trọng nhất là đảm bảo an toàn cho bản thân và mọi người.
Đảm bảo duy trì khoảng cách an toàn với xe khác
Đây là một trong những kinh nghiệm lái xe ô tô cho người mới quan trọng nhất cần khắc cốt ghi tâm. Việc giữ khoảng cách đủ xa với xe phía trước, hai bên và phía sau tạo ra “vùng đệm an toàn” quanh xe của bạn. Vùng đệm này cho phép bạn có đủ thời gian và không gian để phản ứng khi xe phía trước phanh gấp, xe bên cạnh chuyển làn, hoặc bất kỳ tình huống bất ngờ nào xảy ra. Khoảng cách an toàn giúp giảm thiểu nguy cơ va chạm liên hoàn và cho phép bạn thực hiện các thao tác xử lý (như phanh, đánh lái) một cách an toàn hơn. Hãy luôn ưu tiên việc giữ khoảng cách hơn là cố gắng chen lấn hoặc bám sát để đi nhanh hơn.
Tầm quan trọng của việc đảm bảo khoảng cách an toàn với các phương tiện xung quanh
Luôn thắt dây an toàn đúng cách
Việc thắt dây an toàn là biện pháp bảo vệ đơn giản nhưng hiệu quả nhất để giảm thiểu thương tích nghiêm trọng hoặc tử vong trong trường hợp xảy ra va chạm hoặc tai nạn. Dây an toàn giúp giữ chặt bạn vào ghế, ngăn không cho cơ thể va đập vào các bộ phận trong xe hoặc bị văng ra ngoài. Hãy tạo thói quen thắt dây an toàn ngay khi ngồi vào xe và nhắc nhở mọi hành khách trên xe cùng thực hiện. Đảm bảo dây an toàn được cài chắc chắn, không bị xoắn, và dây ngang qua xương chậu (không phải bụng), dây chéo qua ngực (không phải cổ).
Thận trọng khi lái xe ban đêm hoặc trong điều kiện thời tiết bất lợi
Lái xe vào ban đêm hoặc trong điều kiện thời tiết xấu (mưa lớn, sương mù, đường trơn trượt) là thách thức ngay cả đối với những người lái xe giàu kinh nghiệm. Tầm nhìn bị hạn chế nghiêm trọng, khả năng bám đường giảm, và các chướng ngại vật khó phát hiện hơn. Đối với người mới, tốt nhất là tránh lái xe trong những điều kiện này nếu không thực sự cần thiết. Nếu buộc phải đi, hãy giảm tốc độ đáng kể, bật đèn chiếu gần (không dùng đèn pha khi có xe ngược chiều hoặc đi sau xe khác để tránh gây chói), tăng khoảng cách an toàn, và tập trung cao độ. Chú ý quan sát vạch kẻ đường và đèn hậu của xe phía trước để định hướng.
Hạn chế lái xe ô tô trời mưa tối do tầm nhìn bị hạn chế và khó xử lý
Tuyệt đối không xao nhãng khi đang lái xe
Lái xe là một công việc đòi hỏi sự tập trung 100%. Mọi sự xao nhãng dù chỉ vài giây cũng có thể dẫn đến hậu quả khôn lường. Các nguồn gây xao nhãng phổ biến nhất là điện thoại di động (nhắn tin, gọi điện, lướt web), ăn uống, chỉnh nhạc, nói chuyện quá say sưa với hành khách, hoặc các vấn đề cá nhân khác. Hãy để điện thoại ở chế độ im lặng hoặc kết nối Bluetooth rảnh tay nếu cần nghe/gọi. Ăn uống hoặc trang điểm nên được thực hiện trước hoặc sau chuyến đi. Toàn bộ giác quan của bạn (mắt nhìn đường, tai nghe âm thanh xung quanh, cảm nhận chuyển động của xe) phải tập trung vào nhiệm vụ lái xe.
Luyện tập các kỹ năng lái xe cơ bản và nâng cao
Việc thành thạo lý thuyết là chưa đủ, người mới cần dành thời gian luyện tập thực tế để làm quen với xe và các kỹ năng lái xe quan trọng. Bắt đầu từ những kỹ năng cơ bản như khởi hành, dừng xe, chuyển số (nếu xe số sàn), sử dụng phanh. Sau đó, hãy luyện tập các kỹ năng khó hơn thường gây lúng túng như ghép xe vào chuồng (đỗ xe song song/vuông góc), quay đầu xe ở nơi chật hẹp, lùi xe theo đường thẳng hoặc vào ngõ, lái xe trên đường dốc. Luyện tập các kỹ năng này ở khu vực vắng vẻ, an toàn trước khi áp dụng vào môi trường giao thông thực tế sẽ giúp bạn tự tin và xử lý linh hoạt hơn khi gặp các tình huống tương tự trên đường.
Đảm bảo luôn mang theo đầy đủ giấy tờ xe và giấy tờ tùy thân
Khi điều khiển xe ô tô, bạn bắt buộc phải mang theo đầy đủ các giấy tờ theo quy định của pháp luật. Bao gồm: Giấy phép lái xe phù hợp với loại xe đang điều khiển, Giấy đăng ký xe, Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường (đối với xe cần kiểm định), và Giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới. Ngoài ra, bạn cũng nên mang theo giấy tờ tùy thân như Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân. Việc thiếu bất kỳ loại giấy tờ nào khi bị cơ quan chức năng kiểm tra đều có thể dẫn đến việc bị xử phạt hành chính, giữ giấy tờ hoặc thậm chí là tạm giữ phương tiện. Hãy luôn kiểm tra ví hoặc túi xách để đảm bảo bạn mang đủ giấy tờ trước khi ra khỏi nhà.
Tránh lái xe khi cảm thấy buồn ngủ hoặc mệt mỏi
Buồn ngủ và mệt mỏi là những kẻ thù nguy hiểm của người lái xe. Khi buồn ngủ, khả năng phản xạ giảm sút nghiêm trọng, bạn có thể bị “ngủ gật” (micro-sleep) chỉ trong vài giây, đủ để gây ra tai nạn thảm khốc. Mệt mỏi cũng làm giảm sự tập trung và khả năng xử lý tình huống. Nếu cảm thấy buồn ngủ hoặc quá mệt khi đang lái xe, hãy tìm nơi an toàn để dừng lại. Có thể là một trạm dừng nghỉ, quán cà phê ven đường, hoặc bất kỳ địa điểm nào cho phép bạn nghỉ ngơi. Ngủ một giấc ngắn (khoảng 15-20 phút) hoặc đi bộ, rửa mặt, uống một tách cà phê có thể giúp bạn tỉnh táo hơn. Đừng cố gắng lái xe khi cơ thể đang “đình công”.
Nguy cơ tai nạn rất dễ xảy ra nếu bạn lái xe ô tô trong tình trạng buồn ngủ
Hiểu và tận dụng các hệ thống an toàn trên xe
Hầu hết các mẫu xe ô tô hiện đại đều được trang bị nhiều hệ thống an toàn tiên tiến nhằm hỗ trợ người lái và giảm thiểu hậu quả khi xảy ra va chạm. Đối với người mới, việc tìm hiểu và hiểu rõ cách hoạt động của các hệ thống này là rất hữu ích. Các hệ thống phổ biến bao gồm: Hệ thống chống bó cứng phanh (ABS) giúp bánh xe không bị khóa khi phanh gấp, cho phép bạn vẫn có thể đánh lái để tránh chướng ngại vật; Hệ thống cân bằng điện tử (ESC/VSC) giúp giữ xe đi đúng quỹ đạo khi vào cua hoặc tránh vật cản đột ngột; Hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc (HAC); Túi khí (Airbags) bảo vệ người ngồi trong xe khi va chạm mạnh. Nắm vững tính năng của xe mình giúp bạn có thể tận dụng tối đa sự hỗ trợ của công nghệ trong các tình huống nguy hiểm. Các dòng xe Toyota, chẳng hạn, thường được trang bị các hệ thống an toàn hàng đầu, mang đến sự yên tâm cho người sử dụng.
Tóm lại, việc học lái xe ô tô đòi hỏi sự kiên nhẫn, luyện tập thường xuyên và trang bị đầy đủ kinh nghiệm cho người mới lái xe ô tô dựa trên nguyên tắc an toàn. Bằng cách áp dụng những lời khuyên thiết thực này, bạn không chỉ nâng cao kỹ năng điều khiển phương tiện mà còn xây dựng ý thức tham gia giao thông văn minh và có trách nhiệm. Hãy biến mỗi chuyến đi thành một hành trình an toàn và thoải mái. Nếu bạn cần tư vấn thêm về việc lựa chọn chiếc xe đầu tiên phù hợp với nhu cầu và được trang bị các tính năng an toàn hàng đầu, đừng ngần ngại liên hệ với các chuyên gia tại toyotaokayama.com.vn. Chúc bạn vạn dặm bình an trên mọi nẻo đường!
