Khi di chuyển trên đường, việc gặp phải tình huống lốp xe bị xịt hơi hoặc nổ bất ngờ là điều hoàn toàn có thể xảy ra. Để đảm bảo an toàn cho bản thân và những người xung quanh, cũng như nhanh chóng tiếp tục hành trình, mỗi người lái xe cần nắm vững các nguyên tắc thay lốp xe ô tô dự phòng. Bài viết này từ toyotaokayama.com.vn sẽ chia sẻ chi tiết các bước và những lưu ý quan trọng giúp bạn thực hiện công việc thay lốp một cách an toàn và hiệu quả nhất, tránh những rủi ro không đáng có khi gặp sự cố giữa đường. Việc chuẩn bị kiến thức này là cần thiết cho mọi tài xế.
Bình tĩnh và tìm nơi đậu xe an toàn
Khi phát hiện lốp xe gặp sự cố và cần thay thế, phản ứng đầu tiên luôn là giữ bình tĩnh. Sự hoảng loạn có thể dẫn đến những quyết định sai lầm, gây nguy hiểm. Ngay khi nhận ra lốp bị hư hỏng, bạn cần thực hiện các thao tác cơ bản nhưng cực kỳ quan trọng.
Luôn bật đèn xi nhan để báo hiệu ý định di chuyển vào lề đường cho các phương tiện khác. Quan sát thật kỹ xung quanh để tìm kiếm một vị trí đỗ xe hợp lý và an toàn nhất có thể. Hạn chế tối đa việc dừng xe ngay tại những vị trí nguy hiểm như khúc cua khuất tầm nhìn, dưới hoặc trên đỉnh dốc, hay những nơi có nền đất mềm, không bằng phẳng vì có thể khiến xe bị lún hoặc không ổn định khi nâng kích.
Khi xe đã hoàn toàn dừng hẳn tại vị trí an toàn, việc đầu tiên cần làm là bật đèn cảnh báo khẩn cấp (đèn hazard) để báo hiệu từ xa cho người tham gia giao thông khác biết về tình trạng xe của bạn. Sau đó, chuyển cần số về vị trí “P” (đỗ xe) đối với xe số tự động hoặc cài số 1 hoặc số lùi đối với xe số sàn, rồi kéo phanh tay thật chặt. Đối với những tuyến đường có mật độ giao thông cao hoặc bạn buộc phải đỗ xe sát lòng đường, việc đặt các vật thể cảnh báo nguy hiểm (như tam giác phản quang, cọc tiêu mềm) ở một khoảng cách đủ xa (thường từ 50-100 mét tùy tốc độ cho phép của đoạn đường) phía sau xe là cực kỳ cần thiết để đảm bảo an toàn cho bạn và người khác.
Tìm nơi đậu xe an toàn khi thay lốp xe ô tô
Chèn bánh xe, khóa cửa và bật đèn cảnh báo
Sau khi đã tìm được vị trí đỗ an toàn và bật đèn cảnh báo khẩn cấp, bước tiếp theo trong quy trình thay lốp xe ô tô là chuẩn bị xe cho quá trình thao tác. Điều quan trọng nhất là đảm bảo xe hoàn toàn bất động trong suốt quá trình bạn làm việc dưới gầm xe.
Hãy sử dụng các vật chèn bánh chuyên dụng, gạch, đá hoặc bất kỳ vật cứng cáp nào có sẵn để chèn chặt các bánh xe đối diện với bánh cần thay. Ví dụ, nếu bạn thay lốp trước bên phải, hãy chèn chặt bánh sau bên trái và bánh sau bên phải. Điều này ngăn xe bị dịch chuyển hoặc lăn đi khi bạn nâng kích và tháo bánh.
Bên cạnh việc chèn bánh, bạn cần đảm bảo tất cả các cửa xe đã được khóa cẩn thận. Khi đang tập trung vào việc thay lốp xe ô tô, bạn có thể không để ý đến môi trường xung quanh. Việc khóa cửa giúp phòng ngừa rủi ro kẻ gian lợi dụng sự sơ hở để lấy cắp đồ đạc giá trị bên trong xe trong lúc bạn đang bận rộn thao tác. Đồng thời, hãy kiểm tra lại lần nữa xem đèn cảnh báo hazard đã được bật chưa và nếu có tam giác cảnh báo, hãy chắc chắn nó đã được đặt đúng vị trí và khoảng cách.
Chèn bánh xe và bật đèn cảnh báo khi thay lốp xe ô tô
Xác định vị trí đặt kích nâng xe chính xác
Một trong những bước then chốt trong nguyên tắc thay lốp xe ô tô là xác định và sử dụng đúng vị trí đặt kích nâng xe. Việc đặt kích sai chỗ không chỉ khiến bạn không thể nâng được xe mà còn có thể gây hư hỏng nghiêm trọng cho thân xe hoặc thậm chí khiến kích bị trượt, gây tai nạn nguy hiểm.
Kích nâng xe phải được đặt chính xác vào phần khung xe được gia cố đặc biệt, thường là các điểm chịu lực nằm gần bánh xe cần thay. Những vị trí này được thiết kế để chịu được tải trọng của xe khi nâng. Nếu bạn đặt kích vào phần vỏ nhựa, bệ bước, hoặc các phần kim loại mỏng manh khác của thân xe, chúng sẽ dễ dàng bị móp, gãy, hoặc biến dạng mà xe vẫn không được nâng lên.
Thông thường, các nhà sản xuất xe ô tô đều đánh dấu rõ ràng các điểm đặt kích trên khung xe, thường là các vết khía hoặc ký hiệu nhỏ, nằm cách bánh xe cần nâng khoảng 15-20 cm, ngay trên đường gờ dưới thân xe. Bạn có thể dễ dàng quan sát hoặc sờ bằng tay để tìm thấy những điểm này. Cách tốt nhất và đáng tin cậy nhất để biết chính xác vị trí đặt kích cho mẫu xe của bạn là tham khảo sách hướng dẫn sử dụng đi kèm theo xe. Sách này sẽ cung cấp sơ đồ minh họa chi tiết các điểm đặt kích an toàn.
Vị trí đặt kích nâng xe ô tô
Tháo ốc bánh xe theo nguyên tắc đường chéo
Khi tiến hành tháo hoặc lắp các bu lông (ốc) cố định bánh xe, việc tuân thủ một quy tắc nhất định là rất quan trọng để đảm bảo bánh xe được gắn chặt đều đặn và không bị lệch. Nguyên tắc thay lốp xe ô tô quy định rằng bạn phải tháo hoặc siết ốc theo đường chéo, hay còn gọi là kiểu cánh sao (như hình minh họa).
Việc này khác với cách vặn ốc thông thường theo thứ tự vòng tròn. Khi bạn tháo ốc theo đường chéo, áp lực siết giữ bánh xe sẽ được phân bố đều trên mặt mâm, giúp bánh xe rời khỏi trục một cách cân bằng. Ngược lại, nếu bạn tháo hoặc siết theo thứ tự liên tiếp, có thể khiến một bên bánh xe bị nới lỏng quá nhanh trong khi bên đối diện vẫn còn chặt, gây ra tình trạng vênh, kẹt bánh hoặc thậm chí làm cong vênh đĩa phanh trong trường hợp siết quá chặt.
Trước khi nâng kích, hãy dùng dụng cụ mở ốc để nới lỏng tất cả các bu lông. Chỉ cần nới lỏng khoảng nửa vòng đến một vòng, đủ để bu lông không còn siết chặt nữa nhưng vẫn còn giữ bánh xe tại vị trí. Việc nới lỏng trước khi nâng kích sẽ dễ dàng hơn nhiều vì toàn bộ trọng lượng xe đang giữ cho bánh xe cố định trên mặt đất.
Áp dụng nguyên tắc “ốc kích ốc”
Nguyên tắc “ốc kích ốc” là một mẹo nhỏ nhưng cực kỳ hữu ích, giúp quá trình thay lốp xe ô tô diễn ra thuận lợi và an toàn hơn, đặc biệt là khi siết chặt lại các bu lông.
Khi tháo lốp bị xịt hơi, sau khi đã nới lỏng các bu lông như đã nêu, bạn mới tiến hành nâng kích xe lên khỏi mặt đất vừa đủ để bánh xe không chạm đất và có không gian thao tác. Sau đó, bạn mới vặn hoàn toàn các bu lông ra và cất giữ cẩn thận để tránh thất lạc.
Khi lắp bánh xe dự phòng, đặt bánh xe vào đúng vị trí trên trục. Lắp lại các bu lông và siết chặt chúng bằng tay theo nguyên tắc đường chéo cho đến khi cảm thấy hơi chặt. Lúc này, hạ kích xe xuống từ từ cho đến khi bánh xe chạm nhẹ và bám vững trên mặt đường (xe vẫn còn hơi được kích nâng). Sau đó, sử dụng dụng cụ mở ốc để siết chặt hoàn toàn các bu lông theo đúng thứ tự đường chéo. Việc siết chặt khi bánh xe đã có lực bám giúp đảm bảo bu lông được siết chắc chắn hơn. Cuối cùng, hạ kích hoàn toàn và rút kích ra khỏi gầm xe. Lưu ý, việc siết chặt cuối cùng này nên được thực hiện bằng lực vừa phải. Sau khi thay lốp xong, bạn nên đến xưởng dịch vụ hoặc cửa hàng lốp xe uy tín càng sớm càng tốt để kiểm tra lại độ siết của các bu lông bằng cờ lê lực (torque wrench) theo đúng tiêu chuẩn của nhà sản xuất.
Siết ốc bánh xe theo đường chéo khi thay lốp xe ô tô
Đặt lốp dự phòng dưới gầm xe để tăng cường an toàn
Một mẹo an toàn đơn giản nhưng hiệu quả trong nguyên tắc thay lốp xe ô tô là sử dụng lốp bị xịt hơi làm lớp đệm an toàn dự phòng. Trước khi tháo hoàn toàn lốp xe bị xịt ra khỏi trục, sau khi xe đã được nâng kích lên, hãy lấy lốp dự phòng ra khỏi vị trí cất giữ và đặt nó xuống dưới gầm xe, ngay sát cạnh vị trí bạn đang làm việc.
Mục đích của việc này là tạo ra một lớp bảo vệ cuối cùng. Trong trường hợp kích nâng xe không may bị hỏng, trượt, hoặc nền đất không đủ vững khiến xe bị đổ sập xuống, lốp dự phòng đang nằm dưới gầm xe sẽ có tác dụng đỡ lại một phần nào đó trọng lượng của xe, ngăn không cho thân xe đập thẳng xuống đất. Điều này không chỉ giảm thiểu nguy cơ hư hỏng nặng cho xe mà quan trọng hơn là bảo vệ an toàn cho chính bạn khi đang thao tác dưới gầm.
Khi bánh xe cũ đã được tháo ra và bánh dự phòng đã được lắp vào một phần, bạn có thể lấy lốp cũ ra khỏi gầm xe. Sau khi hoàn tất việc thay lốp và hạ xe xuống, hãy cất lốp cũ (dù là lốp xịt hay lốp nổ) vào đúng vị trí của lốp dự phòng.
Hiểu rõ về lốp xe dự phòng
Điều quan trọng cần nhớ trong nguyên tắc thay lốp xe ô tô là lốp xe dự phòng không phải là giải pháp lâu dài và thường có những khác biệt đáng kể so với lốp chính.
Hầu hết các loại lốp dự phòng tiêu chuẩn (thường là loại mỏng, có kích thước nhỏ hơn lốp chính, gọi là “space-saver spare”) không có thông số kỹ thuật tương đương lốp lắp sẵn trên xe. Chúng được thiết kế chỉ để sử dụng trong trường hợp khẩn cấp và có những hạn chế nghiêm ngặt. Loại lốp này thường chỉ được phép chạy ở tốc độ tối đa khoảng 80 km/h và chỉ trong một quãng đường ngắn.
Vì vậy, sau khi đã thay lốp xe ô tô bằng lốp dự phòng loại này, bạn nên di chuyển cẩn thận với tốc độ thấp và ưu tiên tìm đến xưởng sửa chữa hoặc cửa hàng lốp xe gần nhất càng sớm càng tốt để tiến hành vá hoặc thay lốp chính bị hỏng. Việc tiếp tục di chuyển lâu dài hoặc với tốc độ cao bằng lốp dự phòng loại này có thể gây nguy hiểm cho sự an toàn của bạn và làm hỏng lốp dự phòng.
Lốp xe dự phòng và hạn chế
Trong một số trường hợp, xe có thể được trang bị lốp dự phòng có kích thước và hình dáng giống hệt lốp chính. Tuy nhiên, ngay cả loại này cũng không nên dùng để thay thế lâu dài cho lốp chính. Lý do là lốp dự phòng chưa được sử dụng sẽ có độ mòn mặt lốp khác biệt hoàn toàn so với ba lốp còn lại đã trải qua quá trình vận hành. Sự chênh lệch về độ mòn này có thể gây mất cân bằng khi di chuyển, ảnh hưởng đến khả năng lái, đặc biệt là khi vào cua hoặc phanh gấp trên đường trơn trượt, tiềm ẩn nguy cơ xảy ra tai nạn.
Nắm vững các nguyên tắc thay lốp xe ô tô là kỹ năng cần thiết cho mọi tài xế. Hy vọng những chia sẻ chi tiết này từ toyotaokayama.com.vn sẽ giúp bạn tự tin hơn khi đối mặt với tình huống không mong muốn này trên đường. Đảm bảo an toàn luôn là ưu tiên hàng đầu.
